Loron-Lorun, Parenzo-Poreč, Istria. Una Villa Maritima nell’agro parentino: la campagna di ricerca 2010

Autor: Vladimir Kovačić, Antonio Marchiori, Guido Rosada, Corinne Rousse, Francis Tassaux, Yolande Marion
Jazyk: italština
Rok vydání: 2011
Předmět:
Zdroj: Histria antiqua
Volume 20
Issue 20
ISSN: 1331-4270
Popis: La campagna 2010 presso il grande atelier nordparentino di Loron ha continuato l’indagine all’interno del modulo architettonico orientale e ha permesso di integrare ulteriormente le conoscenze sugli apparati tecnologici e produttivi di questo complesso costiero. Attraverso il rinvenimento di un’ulteriore fornace (ξ) all’interno dell’ambiente (45) che custodiva le strutture da fuoco destinate alla produzione della ceramica da trasporto (anfore Dressel 6B soprattutto), si è ottenuto il riscontro tangibile dell’ipotesi ricostruttiva formulata in base ai dati precedentemente noti: l’ambiente era stato calibrato sin dalla prima fase costruttiva, risalente all’inizio del I sec. D.C., per accogliere quattro grandi fornaci (ζ, Θ, κ, ξ ) tipologicamente (Cuomo di Caprio II b) e dimensionalmente omologhe, disposte in batteria longitudinale (E-W), isoorientate con prefurni a S e unite a coppie, separate tra loro da un setto murario mediano. Lo scavo dei loro crolli in corrispondenza dei passaggi di servizio ai prefurni, inoltre, ha permesso una più affidabile seriazione delle ulteriori fornaci(δ, ε, μ ) che, tra fine I e IV secolo d.C., hanno trovato spazio in questo contesto, nonché di individuare importanti interventi di manutenzione ai grandi apparati fornacali, risalenti sia al periodo neroniano, sia a quello domizianeo (laterizi in opera bollati Calvia Crispinilla e Germanicus). I sondaggi effettuati all’interno dell’ipotizzato essiccatoio orientale (49), invece, sembrano escludere la presenza di aree tecnologiche specializzate e confermano l’utilizzo di questo spazio d’ala come area di servizio e deposito. Interessanti riscontri, poi, sono giunti dai saggi effettuati nel settore occidentale della corte: il lungo ambiente che chiude il lato ovest dello spazio aperto (39), infatti, ha mostrato una tecnica costruttiva che prevedeva un alzato mosso da semicolonne in opus mixtum, così come già era stato rilevato presso il simmetrico ambiente orientale (43). Anche l’ambiente (38) collocato immediatamente a sud del bacino di contenimento idrico, infine, pur proponendo una geometria che deroga dalla rigida ortogonalità degli spazi dominante nell’opificio, sembra esser stato realizzato già nella prima fase del complesso e, benché non sia stato ancora possibile individuarne la destinazione funzionale, esso deve aver rivestito un ruolo non secondario dal momento che risulta esser stato oggetto di numerosi interventi per mantenerlo in efficienza lungo tutto l’arco della vita produttiva di Loron.
Godina 2010. smatra se prijelaznom godinom za istraživanja koja se provode na velikom keramičarskom proizvodnom središtu Loron (proizvodni sklop koji se prostire na otprilike hektar i pol površine na južnom obalnom dijelu istoimenog rta na sjeveru Poreštine, a koji je arhitektonski podijeljen na dva susjedna, jasno određena, terasasto organizirana područja, sklop koji je vjerojatno sagrađen na izmaku I. stoljeća po. Kr, a koji je bio aktivan sigurno do kraja IV. stoljeća te je bio, barem prva dva stoljeća svojeg postojanja, izrazito specijaliziran za proizvodnju amfora za ulje). Obnovljen je petogodišnji sporazum između Zavičajnog muzeja Poreštine iz Poreča (Hrvatska), Sveučilišta u Bordeauxu 3, Francuske škole (Ecole Française) u Rimu (Francuska) i Sveučilišta u Padovi (Italija). Ustvari, svi smo zajedno osmislili nacrt petogodišnjeg plana namijenjenog Konzervatorskom odjelu u Puli zaduženom za područje Istarske županije (kao ustanovi ministarstva zaduženoj za izdavanje odobrenja za iskapanja i istraživanja), a koji je bio neophodan kako bi se pokrenula nova sezona istraživanja pred neizbježnom potrebom da se osmisle strategije vezane uz konzervaciju i vrjednovanje onih struktura koje su do sada izašle na svjetlost dana zbog velike opasnosti od propadanja i slabog odjeka u turističkoj promidžbi općine Tar-Vabriga na čijem se ozemlju nalazi ovo arheloško nalazište. Zbog toga smo svoje aktivnosti usmjerili na oba područja, odnosno kako na područje istraživanja na terenu, tako i na područje zaštite i vrjednovanja nalazišta s ciljem da rad na prvom području stvori temelje kako bi se moglo primjereno promišljati drugo područje. Tijekom ove kampane iskopavanja, dakle, aktivnosti su bile usmjerene prema istraživanju istočnog dijela sklopa koji je najviše i izronio na svjetlost dana, kako s obzirom na svoj prostorni raspored, tako i s obzirom na svoju svrhu. Poglavito je dovršeno iskapanje, na razini tlocrta, velikih peći namijenjenih proizvodnji amfora smještenih točno u središte niza prostora koji se nalaze tik južno od otkrivenog dvorišta. Tako je objektivno potvrđena rekonstrukcija tlocrta koja odgovara onoj koju smo do tada bili pretpostavljali te smo istovremeno dobili potvrdu da je taj tlocrt točno izveden pri gradnji sklopa, u njegovoj prvoj fazi života, prema projektu koji je vodio računa i o najsitnijim pojedinostima. Osim što smo mogli potvrditi postojanje četiriju monumentalnih peći u baterijama, pravokutnog oblika, orijentacije sjever – jug s praefurnijima na jugu, organiziranih u parove i podijeljenih zidom koji je predstavljao liniju simetrije, kako cjelokupnog prostora, tako i dviju parova peći, bili smo u prilici i potvrditi kako su ove četiri peći bile u funkciji u isto vrijeme te kako su izgrađene savršeno jednake i što se tiče unutarnjeg dizajna i što se tiče rješenja vezanih uz njihovu konstrukciju, uključujući i sustav međuprostora koji je odjeljivao parove peći. Iskop prostora ispred praefurnija istočnog para peći dao nam je osnove za određivanje trajanja života peći (s opekom u postupku izrade na kojoj se nalazi žig CRISPINILLA u ruševini istočnije peći) te u kojem su odnosu bile velike peći s nizom manjih peći koje su, u različito vrijeme, nastale u blizini južnoistočnog kuta prostora (s ulomcima kasnoantičkih amfora i malih amfora te ulomcima glazirane keramike ukrašene kotačićem i proizvedenom ondje u III. i IV. stoljeću). Pokusni iskopi koji su izvedeni na zapadnom i južnom dijelu bazena za vodu, smještenog u blizini sjeverozapadnog kuta središnjeg dvorišta, osim numizmatičkih nalaza iz IV. stoljeća koji se mogu povezati sa završnim fazama života sklopa, iznjedrili su i segment dvaju pragova postavljenih jedan na drugoga što govori o potrebi, koja je u određenom trenutku postala hitna, da se podigne razina poda unutar nalazišta, potreba koju smo već prije bili zamijetili u kontekstu raširene pojave asanacije zemljišta amforama na prethodnim uporabnim plohama, uočenima unutar istočnog područja sklopa. Koncentracija zahvata u ovom prostoru, naposljetku, nastala je s ciljem da se izvrše i prvi radovi na zaštiti sklopa, pa tako i postavljanje lagane ograde koja bi ujedno mogla služiti i kao oglasna ploča kako bi brojni posjetitelji došli do potrebnih podataka, kao i s ciljem da se izvrše procjene (pa i one ekonomske) kako bi se mogla izvršiti i konzervacija dosad iskopanih struktura i mogući zahvati rekonstrukcije/konsolidacije tehnoloških sustava koji su ondje smješteni.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: