| Popis: |
Predmet ove disertacije predstavljaju glagolski oblici i konstrukcije za izražavanje budućnosti u savremenom italijanskom i srpskom jeziku. U ovom istraživanju budućnost se posmatra kao semantička kategorija koja, na različitim nivoima jezičke strukture, obuhvata brojna i raznovrsna sredstva za izražavanje radnje koja je vremenski smeštena nakon sadašnjeg trenutka. Osnovni cilj ovog istraživanja jeste da se prouče i opišu sintaksičko-semantičke vrednosti različitih italijanskih i srpskih markera za budućnost, kao i da se njihovim međusobnim poređenjem ustanove sličnosti i razlike između ova dva jezika, kao i neke njihove individualne karakteristike u realizaciji ove semantičke kategorije. Drugim rečima, cilj ovog istraživanja je da se utvrdi u kojim uslovima i u kakvom se sintaksičkom okruženju ta sredstva ostvaruju, koja su njihova značenja, kao i da se njihovim poređenjem na sintaksičkom i semantičkom planu ustanovi u kojoj meri italijanski i srpski ispoljavaju podudarnosti i razlike u načinu izražavanja buduće radnje. Još jedan od ciljeva jeste da se utvrde odgovarajući srpski ekvivalenti italijanskih futurskih markera i, obrnuto, odgovarajući italijanski ekvivalenti srpskih futurskih markera. U ovoj disertaciji italijanski i srpski glagolski oblici i konstrukcije za iskazivanje budućnosti proučavaju se i porede primenom deskriptivne metode i metode kontrastivne analize. Kako bi se stekao bolji uvid u sličnosti i razlike između italijanskog i srpskog jezika u načinu ostvarivanja semantičke kategorije budućnosti, u radu se primenjuje metod dvosmerne analize, što znači da se glagolski oblici i konstrukcije porede idući i od italijanskog ka srpskom i od srpskog ka italijanskom. Kontrastivna analiza semantičke kategorije budućnosti u italijanskom i srpskom pokazala je da i jedan i drugi jezik poseduju brojna sredstva za obeležavanje buduće radnje, među kojima u oba centralno mesto zauzima futur. Poređenjem različitih futurskih markera u italijanskom i srpskom jeziku u radu je utvrđeno da između ova dva jezika postoje značajne sličnosti, ali i razlike u načinu izražavanja semantičke kategorije budućnosti, kako na gramatičkom (morfosintaksičkom) tako i na semantičkom nivou. Saznanja do kojih se došlo u ovom istraživanju mogli bi biti od koristi za opštelingvistička i tipološka proučavanja, a mogu imati i praktičnu primenu u nastavi italijanskog i srpskog jezika, kao i u teoriji i praksi prevođenja. Osim toga, ova disertacija bi mogla da posluži kao model za eventualna buduća kontrastivna istraživanja posvećena različitim semantičkim kategorijama (poput posesivnosti, modalnosti, kauzalnosti, koncesivnosti i drugih) i načinima na koje se one mogu realizovati u italijanskom i srpskom jeziku. The subject of this dissertation are the verb forms and constructions used to express the future in Contemporary Italian and Serbian. In this research the future is defined as a semantic category that, on different levels of language structure, comprises numerous and various devices for expressing an action that is temporally located after the present moment. The main aim of this research is to examine and describe the syntactic and semantic properties of the different Italian and Serbian future markers, and by comparing them to establish the differences and similarities between the two languages, as well as their individual characteristics in the ways they express this semantic category. In other words, the aim of this research is to establish under which circumstances and in which syntactic environment these devices may occur, what are their meanings, and then by comparing the individual future markers on the syntactic and semantic level to determine in which measure Italian and Serbian show differences and similarities in the ways they express future time reference. One of the aims is also to establish the adequate Serbian equivalents of the Italian future markers, and vice versa, the adequate Italian equivalents of the Serbian future markers. In this dissertation Italian and Serbian verb forms and constructions for marking future time reference are explored and compared by means of descriptive and contrastive analysis methods. In order to gain better insight into the differences and similarities between the two languages, in this research the bidirectional contrastive method is applied, which means that the verb forms and constructions are compared in both directions – from Italian to Serbian and from Serbian to Italian. The contrastive analysis of the semantic category of futurity in Italian and Serbian has shown that both languages possess numerous devices for marking future time reference, amongst which the respective future tense occupies a central place. By comparing the different future markers in Italian and Serbian, it has been established that between the two languages there are relevant similarities, but also differences in the ways they express the semantic category of futurity, both on the grammatical (morphosyntactic) as well as on the semantic level. The findings of this research could be of use for studies in General Linguistics and Linguistic Typology, and they can also be practically applied in the teaching of Italian and Serbian, as well as in the Theory and Practice of Translation. In addition, this dissertation could serve as a model for eventual future researches dedicated to different semantic categories (for example possessivity, modality, causality, concessivity) and the ways they can be expressed in Italian and Serbian. |
