Popis: |
Het Nederlandse overheidsbeleid verkeert in een fase van hervormingen. Velen wenden zich tot de sociale wetenschappen om raad. Maar leveren die wetenschappen wel betrouwbare kennis over instituties en institutionele verandering? In dit artikel word deze vraag toegespitst op een tak van het nieuwe institutionalisme, namelijk het rationele-keuze institutionalisme. Zijn uitgangspunten zijn methodologisch individualisme, intentionele verklaring, instrumentele rationaliteit en het grote onderzoeksprobleem van de levenscyclus van regels. Deze benadering omvat diverse theorieën over culturele evolutie, sociale conventies, concurrerende contracten en onderhandelingen. De relatieve kracht daarvan wordt nagegaan met behulp van het voorbeeld van de Nederlandse inkomensverdeling. Nederland is bijzonder omdat de toename van ongelijkheid tussen kapitaalbezitters, werknemers en uitkeringsgerechtigden sinds de jaren tachtig tot heden gematigd was. Het rationele-keuze institutionalisme biedt hier een algemene verklaring voor, die meer aandacht en uitwerking verdient. Het deels onbedoelde gevolg van het rationele-keuze institutionalisme is dat de invloed van instrumentele rationaliteit wordt gerelativeerd, niet verabsoluteerd. |