The Lost Cameo, the Vanished Statue of the Emperor and Constantine as a New Alexander

Autor: Piotr Grotowski
Rok vydání: 2022
Předmět:
Zdroj: Vox Patrum. 84:141-178
ISSN: 2719-3586
0860-9411
DOI: 10.31743/vp.14119
Popis: The aim of this paper is to propose a reinterpretation of the meaning of the lost colossus of Constantine the Great from the Forum of his name in Constantinople, in the light of the iconography of the emperor on the cameo from the cathedral in the Pomeranian town of Cammin. Although the gem was lost during the last war, it is known to us thanks to archival photographs and the plaster cast housed at Göttingen University. On this basis, Gerda Bruns associated the jewel with the statue of Constantine on the porphyry column in the New Rome, and her identification has since been widely accepted by the scholarly milieu. In recent years one has been able to observe growing popularity of this interpretation among researchers, who however refrain in their studies from pointing to the consequences of such a reconstruction of the statue’s form. The author of this paper points out that Constantine purposefully chose the iconographical type of Alexander-ktistes as a model for his own representation in order to allude to his great predecessor and the founder of a number of cities which bore his name. The iconography of the statue became then a part of the programme of the celebrations arranged on the occasion of the dedication of Constantinople, in which numerous references to Alexander played the key role. This new understanding of the colossus, placing its significance within the frames of political propaganda, better matches the actual historical circumstances and the ruler’s attitude towards Christendom than traditional interpretations which recognised the statue as Helios or Apollo, and thus introduced an incoherence — difficult to explain — in Constantine’s attitude towards the new religion. This cumbersome question, which baffled the inquisitive minds already in the Constantinople of the Byzantine era, will be considered unsubstantial if we correctly interpret the monument on the Forum solely in the political and propagandistic context. Celem niniejszego artykułu jest reinterpretacja znaczenia zaginionego posągu Konstantyna z noszącego jego imię Forum w Konstantynopolu w świetle ikonografii cesarza na kamei z katedry w Kamieniu Pomorskim. Choć gemma ta zaginęła podczas ostatniej wojny, jej wygląd jest nam znany dzięki archiwalnym fotografiom i gipsowemu odlewowi przechowywanemu na Uniwersytecie w Getyndze. Na ich podstawie Gerda Bruns podjęła próbę połączenia wyobrażenia na klejnocie z rzeźbą cesarza na porfirowej kolumnie w Nowym Rzymie, a zaproponowana przez nią identyfikacja spotkała się z życzliwym przyjęciem w środowisku naukowym. W ostatnich latach można zaobserwować wzrastającą popularność owej interpretacji wśród badaczy, którzy jednak powstrzymują się w swoich pracach przed określeniem treści niesionych przez taką rekonstrukcję formy posągu. Autor artykułu stara się wykazać, że Konstantyn celowo sięgnął po ikonograficzny typ Aleksandra-ktistesa jako wzór dla własnego przedstawienia, czyniąc tym samym aluzję do swojego wielkiego poprzednika, a zarazem fundatora wielu miast noszących jego własne imię. Ikonografia posągu wpisała się tym samym w szerszy program uroczystości z okazji dedykacji Konstantynopola, w trakcie których rozliczne odniesienia do Aleksandra odgrywały istotną rolę. Proponowane nowe odczytanie przekazu niesionego przez posąg, lokalizujące jego znaczenie w ramach propagandy politycznej, znacznie lepiej pasuje do realiów epoki, a w szczególności do stosunku władcy wobec chrześcijaństwa, niż tradycyjne interpretacje wyobrażenia jako Heliosa lub Apollina, wprowadzające trudną do wytłumaczenia niespójność w postawie Konstantyna wobec nowej religii. Owa kłopotliwa kwestia, z którą borykały się już dociekliwe umysły średniowiecznych mieszkańców Konstantynopola, staje się nieistotną w momencie, gdy poprawnie zinterpretujemy pomnik na Forum wyłącznie w jego politycznym i propagandowym kontekście.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: