Determination of the limiting effect of karstification on human life with GIS-based spatial statistical analyzes (Arapgir-Malatya Plateau)
| Autor: | Murat Gömüç, Pınar Polat |
|---|---|
| Jazyk: | turečtina |
| Rok vydání: | 2021 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Issue: 78 75-90 Türk Coğrafya Dergisi |
| ISSN: | 1302-5856 1308-9773 |
| Popis: | Munzur Kireçtaşları ve Alibonca Formasyonu’na ait marnlı-kumlu kireçtaşlarının yüzeylendiği ArapgirPlatosu, çıplak ve sığ karstın geliştiği bir alandır. Fakat litostratigrafik farklılaşmaya bağlı olarakkarstlaşmanın karakteri, litolojik birimler arasında farklılaşmaktadır. Karstlaşma süreci, tektonikrejim farklılaşmaları ve iklim değişikliklerine bağlı olarak jeolojik geçmiş boyunca zaman zamankesintilere maruz kalmış olsa da süreç devam etmiştir. Zaman içerisinde karstlaşmanın etkinliğiyavaşlamış, flüvyal aşınım ve mekanik çözünme daha aktifleşmiş, lapya ve dolin oluşumları yeryer tahribata uğramıştır. Bu doğal tahribat ile sığ karst oluşumu bir araya gelince; su varlığı, toprakoluşumu ve vejetasyon açısından sınırlı, insan yaşamı ve beşeri faaliyetler açısından zorlu, taşlıkbir arazi ortaya çıkmıştır. Alanın bu mevcut durumundan dolayı, platonun bu kısmında hemen hemenhiçbir daimi yerleşme bulunmamakta ve tarımsal faaliyetler sınırlı olduğu için arazi kullanımısadece yaylak-otlak alanı olarak gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı ve hedefi doğrultusunda,karstlaşmanın yerleşme seçimi ve arazi kullanımı üzerindeki sınırlandırıcı ve belirleyici etkisinisaptamak için karstik aşınım şekilleri uygulamalı ve basit rastgele örneklem metotlarına uygun birşekilde sayısallaştırılarak, bir takım CBS tabanlı mekânsal istatistik analizlerine tabi tutulmuştur.Analizler sonucunda, karstlaşmanın yerleşme seçimi ve arazi kullanımı üzerinde sınırlandırıcı vebelirleyici bir etken olduğu istatistiksel olarak saptanmıştır. The Arapgir Plateau, where the Munzur Limestones and the marly-sandy limestones of theAlibonca Formation are outcropped, is an area where bare and shallow karst structures develop,as in the general of the karst plateaus. However, the character of karstification differsamong lithological units depending on lithostratigraphic differentiation. The karstificationprocess has been interrupted throughout the geological past due to tectonic regime variationsand climate changes and has tended to stagnate today. Thus, karstification was replaced byfluvial erosion and mechanical dissolution, and lapia and doline formations were damaged.The combination of this natural destruction and shallow karst formations has resulted in astony terrain that is limited in terms of water availability, soil formation and vegetation, andchallenging in terms of human life and human activities. Due to the current conditions of thearea, there are almost no permanent settlements in this part of the plateau and since agriculturalactivities are limited, the land is used only as highland-grassland areas. In line withthe aim and target of the present study, karst erosional patterns were digitized in accordancewith applied and simple random sampling methods and subjected to a set of GIS-based spatialstatistical analyses to determine the limiting and determining effect of karstification onsettlement selection and land use. As a result of the analyzes carried out, it was statisticallydetermined that karstification is a limiting and determining factor on settlement selectionand land use. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|