Erken dönem uyumsuz şema alanları ve psikolojik iyi oluş hali arasındaki ilişkide mizahın aracı rolü

Autor: Burak Baran Yavuz, Başak Türküler Aka
Přispěvatelé: Işık Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Işık University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Psychology, Yavuz, Burak Baran
Jazyk: angličtina
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: Klinik Psikiyatri Dergisi, Vol 24, Iss 3, Pp 288-297 (2021)
ISSN: 1302-0099
Popis: Objective: Early Maladaptive Schemas may accompany and affect different areas of life and may cause psychological problems. Therefore, psychological wellbeing may get affected negatively. Individuals prefer different ways to cope with stress caused by schemas and humour is a common method that has been used since the very early ages of humanity. Recent study examines the mediational effect of humour in relation to early maladaptive schemas and psychological wellbeing. Method: 268 individuals (181 female, 87 male) between the ages of 17 and 67 (M = 29.09, SD = 9.58) participated in the current study and the data were collected online. The study measures were Young Schema Questionnaire (YSQ), The Humor Styles Questionnaire (HSQ) and the Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale (WEMWBS). Results: Correlation analyses showed that psychological wellbeing negatively associated with maladaptive humour styles, and positively associated with adaptive humour styles. Only impaired autonomy and disconnection schema domains were found in association with psychological wellbeing, both negatively. Results of the bootstrap mediation indicated that aggressive humour mediates the relationship between impaired autonomy domain and psychological wellbeing, self-enhancing humour mediates the relationship between disconnection, impaired autonomy, impaired limits and psychological wellbeing. Lastly, self-defeating humour mediated the relationship between other-directedness, unrelenting standards and psychological wellbeing. Discussion: The results indicated that humour has a mediating role in the relationship between schema domains and psychological wellbeing. Specifically, it was discussed that the mediational roles of self-enhancing, self-defeating and aggressive humour might allow the therapists to intervene subtle mediums of self-harm (i.e. maladaptive humour) or strengthen the self-help (i.e. adaptive humour) and enhance psychological wellbeing. Amaç: Erken dönem olumsuz şemalar, bireylerin farklı yaşam alanlarını etkileyerek çeşitli ruhsal bozukluklara sebep olabilmekte ve iyi-oluş halini etkilemektedir. İyioluş hali olumsuz etkilendiğinde bireyler daha iyi hissetmek için farklı başa çıkma yöntemleri kullanmayı tercih edebilirler. Yaygın olarak kullanılan başa çıkma yöntemlerinden biri de mizahtır. Bu araştırma mizah kullanımının erken dönem olumsuz şemalar ve psikolojik iyi-oluş arasındaki aracı ilişkisini incelemektedir. Yöntem: Araştırmaya 17 - 67 yaşları arasında (Ort = 29.09, SS = 9.58) yer alan 268 birey katılmıştır (181 kadın, 87 erkek). Araştırma verileri çevrimiçi olarak toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak Young Şema Ölçeği (YŞÖ), Mizah Tarzları Ölçeği (MTÖ) ve Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği (WEMİOÖ) kullanılmıştır. Bulgular: Korelasyon analizleri iyi-oluş halinin, uyumlu mizah tipleri ile pozitif, uyumsuz mizah tipleri ile negatif ilişkili olduğunu, kopukluk ve zedelenmiş otonomi şema alanlarıyla negatif ilişkili olduğunu göstermiştir. Aracı değişken analizleri ise saldırgan mizahın zedelenmiş otonomi ve iyi-oluş hali arasında; kendini geliştirici mizahın kopukluk, zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar ve iyi-oluş arasında aracı rolü olduğunu göstermiştir. Ayrıca, kendini-yıkıcı mizahın diğer-yönelimlilik, yüksek standartlar ve iyi-oluş hali arasında aracı etkisi olduğu da görülmüştür. Sonuç: Mizah kullanım tarzının, şemalar ve iyi-oluş arasındaki ilişkide aracı bir rolünün olduğu bulunmuştur. Özellikle, kendini geliştirici, kendini yıkıcı ve saldırgan mizahın aracı rolü değerlendirildiğinde, klinik çalışmalarda uyumsal olmayan mizah biçimlerine müdahale edilebileceği ve uyumsal mizahın güçlendirilerek iyi-oluş haline katkıda bulunulabileceği düşünülmüştür. Publisher's Version
Databáze: OpenAIRE