Şeyh Necmüddîn-i Razî’nin Üç Tasavvuf Risalesinde Şemʻu Pervâne Şiirleri
| Autor: | Veysel BAŞÇI |
|---|---|
| Rok vydání: | 2021 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Issue: 25 664-680 RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi |
| ISSN: | 2148-7782 2148-9599 |
| Popis: | Sheikh Necmuddin-i Razi (Daye), one of the famous mystics of the 13th century, included shem and parvane poems in his three mystical works called Mirsadu'l-İbad, Mermuzat-ı Esedi and Işk u Akl. Like many Sufi poets, Razi handled the shem and parvane poems, which are frequently seen in classical Sufi literature, as two metaphorical characters, the lover and the beloved, with the art of diagnosis and description. Sometimes he destroyed the existence of pervane, which represents the soul, in the fire of shem, which is the symbol of eternal beauty, and sometimes he brought these two symbols against each other through the metaphorical debate of reason and love. These poems, which reflect the mystical thoughts of Razi's understanding of tarik-i shuttar, centered on love, attraction and conversation, synthesized with worship, are rich in content as well as aesthetics in terms of literature. The symbols used in the mentioned poems as the moon, the sun and the beloved sometimes contain rich meanings such as divine light, absolute beloved, perfect master, the sublimity of the spirit and the atrophy of the soul, within the framework of mysticism. In order to show these rich meanings, information about Razi's life, mysticism, literary personality and poems and his three works are given in the article, and all of the fifty-seven couplet of the shem and parvane poems in the aforementioned works are examined together with their features and content. In addition, the poems in question were translated into Turkish and brought to the literature of Sufi literature. XIII. yüzyılın ünlü mutasavvıflarından Şeyh Necmüddîn-i Razî (Dâye), Mirsâdü’l-İbâd, Mermûzât-ı Esedî ve Işk u Akl adlı üç tasavvufi eserinde şem‘u pervâne şiirlerine yer vermiştir. Pek çok sufi şair gibi Razî’de, klasik tasavvuf edebiyatında sıklıkla görülen şemʻu pervâne şiirlerini, teşhis ve tasvir sanatıyla, âşık ve maşuk iki mecazi karakter şeklinde ele almıştır. Bazen ruhu temsil eden pervâne’nin varlığını, ezeli güzelliğin sembolü olan şem‘in ateşinde yok etmiş bazen bu iki sembolü, akıl ile âşkın mecazî münazarası üzerinden birbiriyle karşı karşıya getirmiştir. Razî’nin, âşk, cezbe ve muhabbet merkezli tarîk-i şuttâr anlayışının ibadetle sentezlenmiş tasavvufi düşüncelerini yansıtan bu şiirler, edebî açıdan estetik olduğu kadar içerik açısından da oldukça zengindir. Söz konusu şiirlerde ay, güneş ve sevgili olarak işlenen semboller tasavvuf öğretisi çerçevesinde bazen ilâhî nur, mutlak sevgili, mürşid-i kâmil, ruhun yüceliği ve nefsin köreltilmesi gibi zengin manaları da ihtiva etmektedir. Bu zengin manaları göstermek için makalede Razî’nin hayatı, tasavvufi yönü, edebî kişiliği ve şiirleri ile adı geçen üç eseri hakkında bilgiler verilmiş olup, mezkûr eserlerindeki toplam elli yedi beyit olan şem‘u pervâne şiirlerinin tamamı, özellikleri ve muhtevasıyla birlikte ortaya konarak incelenmiştir. Ayrıca söz konusu şiirler, Türkçeye çevrilmek suretiyle tasavvuf edebiyatı literatürüne kazandırılmıştır. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|