MANAS DESTANINDA TÜRKLER İÇİN KULLANILAN SAYI İSİMLERİYLE KURULMUŞ EPİTETLER VE ‘UÇAN/UÇAN TEŊİZ’ EPİTETİ
| Autor: | Nurdin Useev |
|---|---|
| Rok vydání: | 2021 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Issue: 50 119-132 Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi |
| ISSN: | 1300-5766 2458-9071 |
| DOI: | 10.21563/sutad.860807 |
| Popis: | Dünyanın en büyük destanlarından biri olarak bilinen Manas Destanının S. Orozbakov, Togolok Moldo, Cusup Mamay varyantlarında Türk adı geçmekte ve Kazak, Kırgız, Türkmen, Karakalpak, Kıpçak vd. Türk boy ve topluluklarının genel adı olarak kullanılmakta ve Türk milleti için destanda değişik epitetler yer almaktadır. Bilindiği gibi epitetler bir nesnenin, insanın, olayın ve kavramın sıfatlarını, kökenlerini, başkalarından farklı özelliklerini yansıtarak özelleştiren kelimeler ya da kelime grupları olduğu için destanda Türkler için kullanılan epitetleri incelemek Türkiyat araştırmaları için büyük önem arz etmektedir. Çünkü bu epitetler Manas Destanında anlatılan Türk halkının değişik özelliklerini yansıtmaktadır. Dolayısıyla makalemizde Türkler için kullanılan ve sayı isimleriyle yapılmış epitetlerle sadece Togolok Moldo varyantında geçen uçan/uçan teŋiz epiteti ele alınarak bu epitetlerin yansıttığı değerler ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Sayı isimleriyle kurulmuş epitetlerin Türklerin boy yapısı ile ilişkili olup sayı bakımından çokluğunu yansıttığı öngörülebilir. Özellikle Türk milleti için kullanılan kırk uruu ve tokson uruu epitetlerinin Kırgız ve Özbek Türklerinin şecereleriyle ilişkili olması destanda Türk adı altında bu boyların verildiğini de göstermektedir. Uçan kelimesinin de büyük gemi anlamına geldiği tespit edilerek Türklerin çokluğunu değişik bir şekilde yansıttığı anlaşılmıştır. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|