ÇORUH VADİSİNDE GELENEKSEL ÇELTİK TARIMI (ARTVİN-YUSUFELİ)

Autor: Leman Albayrak, Cevdet Yilmaz
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: Volume: 26, Issue: 45 19-36
Doğu Coğrafya Dergisi
ISSN: 1302-7956
2717-834X
Popis: Oldukça engebeli bir topografyaya sahip olan Artvin’de vadi tabanlarında yapılan çeltik tarımı Türkiye’nin diğer bölgelerinde düz arazilerde yapılan tarıma göre oldukça farklılık gösterir. Artvin’de yerel coğrafi özelliklere uyum sağlanarak yapılan bu faaliyette, fiziki coğrafya faktörleri belirleyici rol oynamakta, yöre insanının bu koşullara uyarak gerçekleştirdiği üretim biçimi ise buraya has kültürel özellikler göstermektedir. Bu çalışmada Artvin - Yusufeli’nde geçmişten günümüze sürdürülen tarımsal faaliyetler içinde özel bir yere sahip olan çeltik tarımı, kültürel ekoloji prensipleri içinde ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Kültürel ekoloji bir yönüyle, insanın doğaya zarar vermeden ondan en verimli şekilde nasıl yararlandığına odaklanmaktadır. Araştırmada, çeltik yetiştiriciliği ve bunun için kullanılan geleneksel tarım metotları ekim-dikim faaliyetlerinin başladığı mayıs ayı ile hasadın yapıldığı ekim ayı arasında kalan süre içinde gözlem metodu yoluyla yerinde tespit edilmiştir. Bu gözlemler esnasında çeltik yetiştiriciliğine dair pek çok genel ekolojik bilgi unsuru, yerel sözcük, bitki atıklarına bağlı dönüştürücü üretkenlik, basit ve işlevsel tarım araçları kullanımı ve doğal çevre döngülerine uyuma dair örnekler kayıt altına alınmıştır. Çoruh vadisi üzerine inşa edilen barajlar nedeniyle Artvin’de çeltik üretim alanları daralmaktadır. Bu gelişmeler sonucu Çoruh vadisinde yüzlerce yılda oluşan tarım kültürü yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Çoruh vadisinde barajlardan geri kalan mevcut tarım arazilerinde çeltik yetiştiriciliği yapan çiftçilerin desteklenmesi durumunda özellikle Yusufeli’nde pirinç üretiminin devamlılığı sağlanacağı gibi bu süreçte geçmişten günümüze intikal eden yerel bilgi ve kültürel birikimin yaşatılması ve gelecek nesillere aktarımı da gerçekleşmiş olacaktır.
Paddy cultivation carried out in narrow valley floors of Artvin which has a hilly topography usually differs from agricultural activities carried out on plains in other places of Turkey. Factors of physical geography play a decisive role in this activity that is consistent with local geographical features in Artvin, and the agricultural production model exercised by local people on the basis of such factors has cultural characteristics particular to this place. This study examines and evaluates paddy cultivation which has a special place among the agricultural activities carried out in Yusufeli-Artvin from the past to the present, the behavior of humans to benefit from it without destroying nature is within the framework based on cultural ecology principles. It can be said that one aspect of cultural ecology focuses on how people benefit from nature without inflicting harm on it. The study shows that paddy cultivation and traditional farming methods, used for this activity were identified using the on-site participatory observation method, during a certain period of time that is between May, when the planting activities begin, and October, when the harvest is carried out. These observations recorded several items of ecological information and local terminology on paddy cultivation, transformative productivity based on plant waste, use of simple but functional agricultural tools and examples of adaptation to natural environmental cycles. Paddy cultivation areas have become smaller due to dams built along the Çoruh Valley. As a result of this development, the agricultural culture that evolved through hundreds of years in Çoruh Valley faces the threat of extinction. If the farmers, who still carry out paddy cultivation on existing agricultural lands remaining from dams built in Çoruh Valley are supported financially, the continuation of paddy cultivation, especially in Yusufeli will be ensured and local knowledge and cultural accumulation that survived from past to present will be sustained and transferred to coming generations.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: