Türkçede Yakınanlamlılık ve Karşıtanlamlılık Olgusunun Derlem Temelli İncelenmesi

Autor: Ayşe Eda Gündoğdu
Rok vydání: 2019
Předmět:
Zdroj: Volume: 30, Issue: 1 43-67
Dilbilim Araştırmaları Dergisi
Dilbilim Araştırmaları Dergisi, Vol 30, Iss 1, Pp 43-67 (2019)
ISSN: 1300-8552
2587-0939
Popis: The main purpose of this studyis to reveal the near-synonym and antonymy relationality between the denotativeand figurative semantic aspects of such adjectives as cold / cool / warm / hotand high / low / long / short which can be evaluated in the same sense inTurkish language. In this framework, it has been revealed under whichconditions the inter-lexical semantic relation can be achieved and in what kindof contextual situations this relation may differ as the referential meaning ofthe abovementioned adjectives progresses from concrete to abstract (i.e. fromdenotative aspects into figurative semantic dimension). In this study, themethod of descriptive scanning has been used, and the results of the study havebeen interpreted through the percentage and frequency tables. In conclusion, ithas been observed that the near-synonym and antonymy aspects generally remainat the denotative level and the establishment of abovementioned sense relationsbecomes more difficult as the meaning gets more abstract.
Bu çalışmada, Türkçede aynı içlem kapsamında değerlendirilebilensoğuk/serin/ılık/sıcak ve yüksek/alçak/uzun/kısa sıfatlarının düzanlamsal vedeğişmeceli anlamsal görünümleri arasındaki yakınanlamlılık-karşıtanlamlılıkilişkiselliğini derlem temelli ve karşılaştırmalı olarak ortaya koymakamaçlanmaktadır. Bu çerçevede inceleme konusu sözcüklerin gönderimsel alanısomuttan soyuta doğru ilerledikçe, diğer bir deyişle düzanlamsal görünümlerdendeğişmeceli anlam boyutuna doğru geçiş yapıldıkça, sözcüklerarası anlamilişkisinin hangi koşullar altında sağlanabildiği ve ne tür bağlamsaldurumlarda farklılaştığı araştırma sorusu olarak kabul edilmiştir. Çalışmadayöntem açısından betimsel tarama kullanılmış, elde edilen sonuçlar yüzde vesıklık tabloları aracılığıyla yorumlanmıştır. Sonuç olarak, sıfatlar arasındakiyakınanlamlılık ve karşıtanlamlılık ilişkilerinin genel olarak düzanlamsaldüzeyde kaldığını, anlam soyutlaştıkça söz konusu ilişkilerin kurulmasınıngüçleştiği gözlemlenmiştir.
Databáze: OpenAIRE