ESKİ UYGURCADA ZAMAN ADLARINDA SÜREKLİLEŞME

Autor: AĞCA, Ferruh
Rok vydání: 2022
Předmět:
Zdroj: Volume: 16, Issue: 30 1-19
Dil Araştırmaları
ISSN: 1307-7821
2757-8003
DOI: 10.54316/dilarastirmalari.1086053
Popis: Dünyada var olan her bir dil, evreni zaman boyutuyla anlayıp algılamak için zaman mefhumunu bir bütün halinde ya da dilimlerle ifade eden sözcüklere sahiptir. Zaman mefhumunu ifade etmek üzere dünyadaki her dilde daha az ya da çok zaman sözcükleri vardır. Bununla birlikte diller, zamanın hangi esaslara göre taksim edileceği ve adlandırılacağı konusunda farklı davranmaktadır. Zira toplulukların sosyokültürel özellikleri ile dillerindeki zaman mefhumunun taksimatı ve adlandırılması arasında doğrudan bir ilgi vardır ve diller arasındaki zamanın adlandırılışı ve taksimatı ile ilgili farklılıklar, bu sosyokültürel özelliklere dayanmaktadır. Dillerin tarihinde, zamanın taksimatı ve adlandırılışından daha sonraki bir evrede gerçekleştiği tahmin edilen zamanda süreklileşme ise, diller arasında daha belirgin farklılıklar göstermektedir. Hatta Türk dili gibi tarih boyunca farklı bölgelerde çeşitli kültürlerle temas etmiş dillerde zaman adlarında süreklileşme stratejisi, dönemsel olarak dahi farklılık gösterebilmektedir. Bu makalede, Eski Uygurca metinlerde kün, ay ve yıl temel zaman adlarında görülen süreklileşme yapıları üzerinde durulacak, Türk dilinin diğer tarihsel dönemlerinde görülmeyen sürekli zaman yapıları, yapısal ve anlamsal olarak ele alınıp değerlendirilecektir.
Every language that exists in the world has words that express the concept of time as a whole or in slices in order to understand and perceive the universe with the dimension of time. There are more or less time words in every language across the world to express the notion of time. However, languages behave differently with regards to on which basis time is divided and named. Because there is a direct relationship between the sociocultural characteristics of the communities and the division and naming of the notion of time in their languages, and the differences in the naming and division of time between languages are based on these sociocultural properties. In the history of languages, continuation in time, which is estimated to occur at a later stage than the division of time and naming, shows more distinct differences between languages. Even in languages that have come into contact with various cultures in different regions throughout history, such as Turkic language, the strategy of continuation in time names may even differ periodically. In this article, the continuation structures seen in the basic time names kün “day”, ay “month” and yıl “year” in the Old Uyghur texts will be emphasized, and the durative time structures that are not seen in other historical periods of the Turkish language will be discussed and evaluated structurally and semantically.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: