Investigation the effects of landforms and lithological factors on the climate in Diyarbakir basin using MODIS satellite data

Autor: Sabri Karadoğan, M. Tahir Kavak
Přispěvatelé: Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Coğrafya Eğitimi Bölümü, Karadoğan, Sabri, Kavak, M. Tahir
Rok vydání: 2017
Předmět:
Zdroj: Türkiye'de Kuvaterner Araştırmaları; Volume: 60, Issue: 4 557-568
Türkiye Jeoloji Bülteni
ISSN: 2564-6745
1016-9164
Popis: Yeryüzünde iklim üzerinde etkili olan faktörlerden biride yer şekilleri ve kayaç özellikleridir. Yer şekilleri hava kütleleri önündeengel oluşturarak yoğuşma, bakı ve fön olaylarının oluşmasında etkili olur.Litolojik faktörler de farklı kayaçların güneş radyasyonunu farklı yansıtmaları(albedo) nedeniyle farklı yer ışımalarına, dolayısıyla yeryüzünün farklıbölgelerinin farklı ısınmasına neden olur. Bu çalışmada Diyarbakır havzasındasöz konusu koşulların iklim üzerindeki etkisinin belirlenebilmesi amacıylauzaktan algılama teknikleri ve verileri kullanılmıştır. Bu amaçla havzanınyüzey sıcaklığı verilerini elde etmek için TERRA-MODIS uydusundan 7 Nisan 2010tarihine ait saat gündüz ve gece görüntüleri elde edilmiştir. Yüzey sıcaklıkverilerinden faydalanılarak yüzey sıcaklığı haritaları oluşturulmuş ve yüzeyağları modeli ile çakıştırılmıştır. Ayrıca baskın hava kütleleri ve farklıyeryüzü şekilleri dikkate alınarak oluşturulan kesit hatları boyunca hem gündüzhem de gece verileri üzerinden yüzey sıcaklığı değişim grafikleri oluşturulmuştur. Yapılan çalışmalar sonucu hem litolojik faktörlerin,hem de baskın hava kütleleriyle birlikte orografik faktörlerin farklı yerışıması ve fön olaylarına bağlı olarak Diyarbakır havzasında kısa mesafeleriçinde farklı iklim koşullarının ortaya çıkmasına neden olduğu görülmüştür.
One of the factors affecting the climate on the earth is the features of rocks and ground form. The shape of the ground is an obstacle in front of the air masses and it is effective in the formation of condensation, aspect and Föhn. Lithological factors cause different rocks to have different zones of solar radiation due to their different reflectances, thus different heating of different regions of the earth. In this study, remote sensing techniques and data were used in Diyarbakır basin in order to determine the effect of such conditions on the climate. To obtain surface temperature of the basin, day and night images for the date of 7 April 2010 (9:15 and 20:20 at local time respectively) were obtained from TERRA-MODIS satellite. Using surface temperature data, surface temperature maps are created and surface networks are registered with the model. In addition, graphs of surface temperature changes were created both through day and night data along the section lines formed by considering dominant air masses and different earth shapes. In addition, graphs of surface temperature changes were created both through day and night data along the section lines formed by considering dominant air masses and different earth shapes.The results showed that along with lithological factors and dominant air masses; surface albedo of different orographic features, as well as Föhn event cause different climatic condition in a short distance.
Databáze: OpenAIRE