Learning Domains of the Holy Qur'an Courses (Within the Scope of Formal Education)

Autor: Halil İbrahim ÖNDER
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: Volume: 21, Issue: 2 1197-1225
Marife Dini Araştırmalar Dergisi
ISSN: 2630-5550
Popis: Her Müslümanın en azından lafız itibariyle bilmesi ve öğrenmesi gereken bir kitap olarak Kur’an-ı Kerim’in eğitim ve öğretimi yüzyıllardan bu yana Müslümanların en önemli uğraşı alanlarından biri olmuştur. Öncelikle Hz. Peygamber tarafından başlatılan bu faaliyet, onun uygulama ve örnekliğine uygun olarak günümüze kadar şifâhi aktarımın esas olduğu bir öğretim silsilesiyle sürdürülmüş ve İslam tarihinde çocukların eğitimine Kur’an-ı Kerim’in öğretimiyle başlanmıştır. İslam eğitiminin başlangıcı sayılan Kur’an eğitim ve öğretiminin yoğun olarak camilerde sürdürülmesi ve müşafeheten aktarımı yanında ilk dönemlerden başlamak üzere küttab, sıbyan mektebi, medrese gibi okullarla Kur’an’ın okul ortamında öğretimi de söz konusu olmuştur. Zira bizzat hocanın ağzından öğrencinin görmesi, duyması ve uygulamasıyla gerçekleştirilmesi gereken bu eğitim ve öğretimin bireysel yönünün ön plana çıktığı görülse de örgün eğitim şartlarında bir ders olarak sürdürülme zarureti vardır. Gelenekte günümüz örgün eğitiminin aksine Kur’an eğitimi, sınıf içinde de olsa her öğrencinin hocasının önüne sırası geldikçe gidip dersini vermesi şeklinde daha çok bireysel uygulamaların ön planda tutulduğu yöntemlerle sürdürülmüştür. Ancak tarihi veriler, yaygın eğitimdeki tatbikat ve Kur’an derslerinin bireysel eğitime daha uygun olma keyfiyetine rağmen özellikle günümüz örgün eğitim kurumlarının uygulamaları göz önünde bulundurulduğunda bir sınıf ortamında genellikle aynı yaş ve bilgi düzeyinde öğrencilerin olduğu da düşünülerek böyle bireysel bir yöntemle ders işlemek pek mümkün değildir. Üstelik bir öğrenciyle ilgilenirken diğer öğrenciler arasında disiplinsiz davranışlar, sıkılmalar olması da ihtimal dahilinde olup örgün eğitim şartları içerisinde sınırlı zaman ve kalabalık sınıf ortamları da dikkate alındığında bazı çözüm stratejileri geliştirmek ve bütün sınıfın dikkate alındığı ama dersin bireysel olma özelliğinin de göz ardı edilmediği planlı, programlı bir şekilde ders süreçlerini yönetmek elzem hale gelmektedir. Bu noktada ders süreçlerinin netleştirilmesi adına öğrenme alanlarının belirlenmesi ve hedefler doğrultusunda hangi öğrenme alanlarına ne kadar süre ayrılacağı gibi hususların tayin edilmesi de önem arz etmektedir. Türkiye’de Kur’an eğitim ve öğretimi anlamında daha çok Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yaygın eğitim kapsamındaki kursları ön plana çıksa da imam hatip ortaokulu ve liseleriyle ilahiyat fakülteleri gibi okullarla örgün eğitim içerisinde de Kur’an-ı Kerim dersleri mevcuttur. Üstelik 2012 yılı itibariyle tüm orta öğretim kurumlarında seçmeli Kur’an-ı Kerim dersleri açmak da mümkün hale gelmiştir. Özellikle imam hatip liseleriyle ilahiyat fakültelerindeki Kur’an-ı Kerim derslerinin bu okullardaki en önemli derslerden biri olduğu söylenebilir. Zira mezkûr okullardan mezun olanların istihdamı noktasında Kur’an-ı Kerim’i iyi tilavet etme bilgi ve becerisi ilk aranan özelliklerdendir. Dolayısıyla örgün eğitimdeki bu Kur’an-ı Kerim derslerinde öncelikle Kur’an’ın tecvid gibi kendine has kuralları gereği doğru tilavetinin öğretimi esas olup öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’i doğru okuma yeterliliğini kazanabilmesi adına sistemli çalışmaların yapılması gerekmektedir. Belli bir müfredat çerçevesinde her öğreticinin özgün bir ders işleyiş tarzının olması doğal olsa da dersten derse değişen bazı özel hususiyetler, dersin karakterine uygun metot, öğrenme alanı ve süreçleri zorunlu kılabilir. Öğrencilerin dinleme- taklit etme- uygulama örneklerine sahne olması ve öğreticinin hâkim etkisi gibi sebeplerle Kur’an-ı Kerim derslerinde de belli süreçlerin işletilmesi gerekmektedir. Ancak örgün eğitimdeki Kur’an derslerinin öğrenci, öğretici, ortam, metot, materyal, müfredat gibi farklı açılardan birçok problemleri mevcuttur. Bu problemlerden birisi de öğrenme alanlarının ve dersin sınırlarının tam olarak tayin edilemeyişidir. Bunun için de bu dersin eski öğretim uygulamaları da göz önünde bulundurularak öğrenme alanlarının netleştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada örgün öğretim Kur’an dersi programlarındaki öğrenme alanlarının kritiği yapılarak ideal bir Kur’an dersi için elzem olan temel öğrenme alanları elifba, yüzüne okuma/tilavet, talim, tecvid ve ezber olarak belirlenmiş ve her bir öğrenme alanının ders içindeki ağırlığı ve uygulama süreçlerine yer verilmiştir.
As a book that every Muslim should be acquainted with and learn how to read, the education and training of the Holy Qur'an has been one of the most important areas of concern for Muslims for centuries. This education activity that was initiated firstly by the Prophet himself, was continued in accordance with his practices with a teaching sequence in which verbal transmission is essential and primary education of children began with the education of the Qur’an in the history of Islam. In addition to that Qur'anic education and training which is considered the beginning of the Islamic education, mostly performed in mosques and its verbal transmission, beginning from the early periods the Qur'anic education was also given in the school environment with schools such as küttab (or school), sıbyan mektebi (Ottoman elementary-primary school), madrasa. Although it is seen that individualistic aspect of this education that should be performed in a way that students need to see, hear and practice directly from the teacher himself, predominates, it is also a necessity to be continued as a course within formal education. Contrary to contemporary formal education, even if it is actualized in the classroom environment, in the tradition, the Qur'anic education was carried on with methods that individual practice is prioritized such as every student submits his/her duty in his/her own tutorial time. However, despite the historical data and the fact that applications and the Qur'anic lessons in non-formal education are more suitable for individualized instruction, especially considering practices of contemporary formal education and also considering that generally classrooms consist of students from same age and knowledge level, it is not quite possible to teach with such an individualized method. Moreover, while taking care of a student, it is possible that there will be undisciplined behaviors and boredom among other students and considering the limited time and crowded classroom environments within the formal education conditions, it is a necessity to develop some solution strategies and it is essential to manage the learning process in a planned way by paying attention to whole students in the classroom but without ignoring that the education has individualistic feature. At this point, in order to clarify learning processes, it is also important to determine the learning domains and determine the points such as how much time will be allocated to which learning domains in accordance with the objectives. Although courses of Presidency of Religious Affairs (Diyanet) become more prominent within the scope of formal education in Turkey, courses of the Holy Qur'an are available also in institution like Imam Hatip secondary schools and high schools and Faculty of Theology. Moreover, as of 2012, it has become also possible to open elective the Holy Qur'an courses in all secondary education institutions. It can be said that the Holy Qur'an courses especially in Imam Hatip high schools and theology faculties are one of the most important courses in the curriculum. Because, knowledge and skills to recite the Holy Qur'an properly are one of the most required specifications for employment of those who graduate from these schools. Therefore, in these Qur'an courses within formal education, it is essential to teach the correct recitation of the Qur'an in accordance with its own rules such as tajwid and it is necessary to do systematic scientific studies in order for students to gain the competence to recite the Qur'an correctly. Although it is natural for each instructor to have a unique teaching style within the framework of a certain curriculum, some special characteristics that change from course to course may necessitate certain methods, learning domains and processes suitable for the character of the course. Certain processes must be operated in the Qur'an courses, for reasons such as the students' listening-imitation-application examples and the dominant influence of the instructor. However, Qur'an courses in formal education have many problems from different aspects such as student, instructor, environment, method, material and curriculum. One of these problems is that the learning areas and the boundaries of the course cannot be determined exactly. Therefore, it is necessary to clarify the learning domains of this course by also taking into account the previous teaching practices. In this study, by evaluating learning domains of the Qur'an courses' curriculum within formal education, it is determined that the essential learning domains for an ideal the Qur'an course are elifba, reading/recitation, teaching, tajwid and memorization; and the weight of each learning domain in the course and its application processes were given.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: