Vehhâbî Hareketinin Misyonu Hakkındaki Yaklaşımlar ve Harekete Yöneltilen Eleştiriler

Autor: Kerime Cesur Turhan
Rok vydání: 2019
Předmět:
Zdroj: Issue: 16 409-448
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
ISSN: 2147-0049
2147-2823
DOI: 10.32950/rteuifd.625445
Popis: Vehhâbi hareketine genis bir perspektiften bakan bazi tezler disindaki Vehhâbilik’le ilgili kaynaklar, hareketin ortaya cigtigi donemin ozellikleri konusunda hemfikirdirler. Bu kaynaklarda cizilen genel cerceve Muhammed b. Abdilvehhâb’in (o. 1206/1792) Hicaz, Irak ve Suriye’ye yaptigi ilmi seyahatleri sirasinda insanlarin Islâm’in Ehl-i sunnet yolundan saptigini gormesi ve Islâm’a dahil edilen bidat ve hurafelerin ayiklanmasi gerektigi kanaatine varmis olmasidir. Vehhâbi hareketinin misyonu konusundaki gorusleri n en temel olani hareketin dini oldugu soylemidir ve daha cok kendilerinin tanimlamalari bu yondedir. Ancak hareketin dinilik boyutunun disinda siyasi, ekonomik, bedevilik, asabiyye gibi baska sebepler de sayilmistir. Ayrica Vehhâbiligin farkli sekillerde isimlendirilmesiyle hareketin ortaya cikis sebebinin dini mi siyasi mi oldugu ya da hareketin Ehl-i sunnet cizgisinde mi yoksa ondan bir sapmaya mi isaret ettigi anlatilmaya calisilmistir. Ibn Abd u lvehhâb’in fikirlerinin yayginlik kazanmasiyla elestiriler ve karsi cikislar da baslamistir. Hareketin yaklasimlarini kabul etmeyen ve onunla fiili savasan emirler oldugu gibi, Ibn Abd u lvehhâb’in ve tâbilerinin fikirlerini, metotlarini curutmek, yanlisligini ortaya koymak maksadiyla risâle, kitap ve makale yazan bircok muellif vardir . Buna karsilik bu reddiye kulturune cevap niteliginde literatur de olusmustur. Bu makaledeki amac hareketin ortaya cikisi ve misyonu konusunda ileri surulen gorusleri ve bu cercevede yapilan elestirileri bir butun olarak gormek ve degerlendirmektir.
Databáze: OpenAIRE