| Popis: |
Smoleń Ewa, Cipora Elżbieta, Hombek Karolina, Jarema Magdalena. Chosen health behaviors about cancer prevention among sanok district residents and sociodemographic variables – preliminary study. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(4):392-409. eISSN 2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.495513 http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/4385 The journal has had 7 points in Ministry of Science and Higher Education parametric evaluation. Part B item 1223 (26.01.2017). 1223 Journal of Education, Health and Sport eISSN 2391-8306 7 © The Author (s) 2017; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. The authors declare that there is no conflict of interests regarding the publication of this paper. Received: 25.03.2017. Revised 27.03.2017. Accepted: 07.04.2017. WYBRANE ZACHOWANIA ZDROWOTNE MIESZKAŃCÓW POWIATU SANOCKIEGO W ZAKRESIE PROFILAKTYKI CHORÓB NOWOTWOROWYCH A ZMIENNE SOCJODEMOGRAFICZNE – BADANIA WSTĘPNE CHOSEN HEALTH BEHAVIORS ABOUT CANCER PREVENTION AMONG SANOK DISTRICT RESIDENTS AND SOCIODEMOGRAPHIC VARIABLES – PRELIMINARY STUDY Smoleń Ewa 1, Cipora Elżbieta 1, Hombek Karolina 2, Jarema Magdalena 2 1 Zakład Pielęgniarstwa, Instytut Medyczny, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. Grodka w Sanoku; 2 Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarek, Zakład Pielęgniarstwa, Instytut Medyczny, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. Grodka w Sanoku; 1 Jan Grodek State Higher Vocational School in Sanok, Medical Institute, Department of Nursing, Sanok; 2 Nursing Student Scientific Association Jan Grodek State Higher Vocational School in Sanok, Medical Institute, Department of Nursing, Sanok. Słowa kluczowe: Inwentarz Zachowań Zdrowotnych, skryning, nowotwór, Sanok. Key words: Health Behavior Inventory, screening, cancer, Sanok. Streszczenie Wstęp. Eliminowanie czynników ryzyka i podejmowanie zachowań prozdrowotnych to elementy istotne dla poprawy zdrowia ludności, a tym samym zmniejszające zachorowalność i umieralność z powodu chorób nowotworowych. Cel pracy. Określenie wybranych zachowań zdrowotnych w profilaktyce nowotworów z uwzględnieniem zmiennych socjodemograficznych mieszkańców powiatu sanockiego. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone wśród 157 mieszkańców powiatu sanockiego w 2015 roku. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankiety, a jako narzędzia badawcze zastosowano: autorski kwestionariusz ankiety oraz Inwentarz Zachowań Zdrowotnych w adaptacji Z. Juczyńskiego. Wyniki. Większość respondentów uzyskała niski stopień zachowań zdrowotnych. U niemal połowy badanych w rodzinie zdiagnozowano przynajmniej jeden rodzaj nowotworu. Najczęściej były to nowotwory: piersi, płuc i trzustki. Niemal jedna trzecia badanych wykonywała badania przesiewowe . Głównym powodem wykonywania tych badań była chęć wczesnego zdiagnozowania choroby nowotworowej w stadium umożliwiającym skuteczne leczenie. Jako główne motywy unikania udziału w badaniach profilaktycznych respondenci wymieniali dobre samopoczucie i brak czasu. Ponad trzy czwarte ankietowanych nie zaobserwowało niepokojących zmian na skórze, u pozostałych osób najczęściej zaobserwowaną zmianą był pieprzyk. Zaledwie co dziesiąty badany skorzystał z wizyty u onkologa, w celu prewencji i najczęściej były to osoby powyżej 70 r.ż. Wnioski. Wiek, płeć, wykształcenie, miejsce zamieszkania w różnym stopniu różnicowały zachowania zdrowotne w badanej grupie. Jednym z niemodyfikowalnych czynników ryzyka chorób nowotworowych zaobserwowanych u osób badanych było występowanie nowotworów w rodzinie, a zachowaniem niepożądanym mogącym stanowić czynnik ryzyka nowotworów było unikanie badań przesiewowych. Indtroduction. Eliminating risk factors and creating health habits are essential elements for improving the health of the population, thereby reducing morbidity and mortality caused by cancer. Aim. Defining some health .habits in relation to risk factors for cancer among the inhabitants of Sanok district Material and methods. The study was conducted among 157 residents of Sanok district in 2015. The method used was a diagnostic survey, and as research tools were used an author questionnaire and Health Behavior Inventory adapted by Z. Juczyński. Results. Most of the respondents received a low level of health behavior. Almost half of the respondents were diagnosed with at least one type of cancer in the family. Most of them were breast, lung and pancreas cancer. Almost one third of respondents performed screening. The main reason for doing this study was to diagnose early stage of cancer so that to enable effective treatment. As the main reasons for avoiding participation in preventive tests, the respondents pointed to their well-being and lack of time. More than three-quarters of respondents did not observe any disturbing changes on the skin, whereas among the rest of the respondents the most frequent change was a mole. Only every tenth respondent took advantage of a visit to the oncologist for a prevention test and most were people above 70 years of age. Conclusions. Age, gender, education and place of residence to a different degree diversified health behaviors in the study group. One of the non-modifiable risk factors for cancer observed among the respondents was the occurrence of cancer in the family, and unwanted behavior that posed a potential risk factor was avoiding screening. |
