Klasik Türk Şiirinde Hastalık ve Hakaret İfadesi Olarak 'Kuduz' ve 'Uyuz'
| Autor: | Deva Özder |
|---|---|
| Jazyk: | turečtina |
| Rok vydání: | 2022 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Volume: 14, Issue: 29 1070-1082 Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi |
| ISSN: | 1308-6553 2792-0836 |
| Popis: | Sanat gayesinin hâkim olduğu klasik şiir geleneğinde şairler, mensubu oldukları toplumun kültürel ve sosyal yaşantısıyla birlikte gündelik hayatını da tüm yönleriyle şiirlerine yansıtmışlardır. Bu bağlamda şairlerin şiirlerinde ele aldıkları konulardan biri de hastalıklardır. Tabiattaki varlık ve olayları kendi vaziyetleri içerisinde, mutlak göründükleri hâlleriyle konu edinmeyerek kendi duygu, düşünceleri doğrultusunda ve klasik şiir geleneğinin sunduğu imkânlar çerçevesinde yeniden kurgulayan divan şairleri, hastalıkları konu edindikleri beyitlerde de mecazlı bir söyleyişi esas almışlardır. Divan şairleri, bir deri hastalığı olan ve ciltte yoğun kaşıntı, döküntü gibi rahatsızlıklara sebebiyet veren uyuz ile enfekte olmuş hayvanların salyasından insanlara yayılan ölümcül bir hastalık olan kuduza ait tıbbi tanı ve bulguları şiirlerinin malzemesi hâline getirmişlerdir. Şairlerin söz konusu hastalıkların belirtilerine, vücuttaki olumsuz etkilerine, bedende yol açtığı tahribatlara, hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılan yöntemlere dair malumatları verirken öncelikli amaçları salt tıbbi bir bilgiyi okuyucuya sunmaktan ziyade söz konusu bilgileri çeşitli söz ve anlam sanatları ile işleyerek beyitlerindeki manayı kuvvetlendirmek olmuştur. Bu makalede, dönemin tıbbi olanakları göz önünde tutulduğunda o çağın önemli, bulaşıcı ve tehlikeli hastalıklarından olan “kuduz” ve “uyuz”un divan şairlerince nasıl ele alındığı incelenmiştir. Çalışmada farklı yüzyıllarda yaşamış şairlerin divanları taranarak ilgili beyitler tespit edilmiş ve mezkur hastalıklara ait özelliklere hangi metaforik anlamların yüklendiği örnek beyitler ışığında gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|