| Přispěvatelé: |
Wojciechowska, Jolanta, Makowska-Iskierka, Marzena, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Ziarkowski Dominik – dr, Katedra Turystyki Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Zainteresowania: historia sztuki, sztuka nowożytna Małopolski, architektura rosyjska XVIII w., historia turystyki, e-mail: domziar@interia.pl. |
| Popis: |
Dzieje historii sztuki jako dyscypliny naukowej oraz krajoznawstwa, rozumianego jako ruch społeczny, dążący do gruntownego poznania ojczystego kraju, są ze sobą mocno powiązane. Celem artykułu jest wskazanie tych związków w XIX w. i na początku XX w., kiedy historia sztuki na ziemiach polskich dopiero się formowała, stopniowo wyodrębniając się z nurtu badań starożytniczych, a krajoznawstwo z dużymi trudnościami przyjmowało pierwsze formy instytucjonalne. Warto podkreślić, że wczesne publikacje na temat zabytków służyły jako źródło wiedzy dla krajoznawców, wśród których byli również badacze sztuki, jak na przykład J.U. Niemcewicz, W. Pol, czy A. Schneider (w tekście przypomniano ich zasługi na tym polu). Wraz z profesjonalizacją badań nad sztuką pojawiła się potrzeba popularyzacji wiedzy historyczno-artystycznej na użytek ruchu krajoznawczego. Szczególnie dużą rolę w tym zakresie odegrały przewodniki turystyczne, tworzone również przez badaczy sztuki, m.in.: J. Mączyńskiego, F.M. Sobieszczańskiego oraz W. Łuszczkiewicza. Art history as an academic discipline, and heritage tourism understood as a social movement striving to acquire in-depth knowledge of a native country, are closely interrelated. This paper aims to identify these relationships in the period of the 19th and early 20th centuries. This was when the history of art in Poland had just started to develop, gradually separating itself from antiquarianism; heritage tourism however was struggling to find its first institutional forms. It is worth noting that early publications on monuments served as a source of knowledge for heritage tourism scholars, including art researchers such as Julian Ursyn Niemcewicz, Wincenty Pol and Antoni Schneider (the text recalls their merits in this field). With the professionalization of research into art, there was a need to popularize historical and artistic knowledge used by the heritage tourism movement. A particularly important role in this respect was played by tourist guidebooks written by art researchers such as Józef Mączyński, Franciszek Maksymilian Sobieszczański and Władysław Łuszczkiewicz. Artykuł powstał w ramach grantu przyznanego autorowi przez Narodowe Centrum Nauki (numer projektu badawczego: 2017/25/B/HS3/00041). |
