AKSARAY TARİHİ KENT MERKEZİNİN UNESCO DÜNYA MİRASI GEÇİCİ LİSTESİNE ADAYLIĞI İÇİN BİR DENEME

Autor: Özge Parlak, Gülşen Dişli
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: Issue: 22 141-164
TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi
ISSN: 1304-2440
2667-5013
DOI: 10.22520/tubaked.2020.22.009
Popis: UNESCO, Dunya Dogal ve Kulturel Mirasinin Korunmasina Dair Sozlesmeyi 1972 yilinda kabul etmis, Turkiye bahse konu Sozlesmeye 1982 yilinda taraf olmustur. Dunya Mirasi Alanlari, Dunya Miras Komitesi’nce belirlenmekte, insanlik icin ustun evrensel degerlere sahip, ozgunluk ve butunluklerini koruyan ve belirlenen on adet kriterden bir veya daha fazlasini karsilayan alanlardan olusmaktadir. Tarihi, Neolitik Cag’a kadar uzanan ve Hititlerden Osmanliya kadar pek cok medeniyete ev sahipligi yapmis olan Aksaray ili tarih boyunca konumu geregi her donem ticaret yollari uzerinde kalmis, onemli bir merkez olmustur. Arkeoloji, mimarlik ve sehircilik tarihi acisindan onemli degerlere sahip olan kentte, tarihi kent merkezi, farkli donemlere ait onemli kultur varliklarini bir arada barindirmaktadir. Gunumuzde halen mevcut olan onemli kultur varliklari arasinda Zinciriye Medresesi, Eski Vilayet Konagi, Pasa Hamami, Azmi Milli Un Fabrikasi, Kursunlu Cami, Ulu Cami, Cincikli Mescit, Egri Minare ve Valilik Binasi yer almaktadir. Bunlardan Zinciriye Medresesi’nin, ender tas isciligi, portali ve cephe tasarimi bakimindan ve yapida unlu dusunurlerin muderrislik yapmis olmasi goz onunde bulundurularak ustun evrensel ozellikler sergiledigi degerlendirilmektedir. Bolgeye siniri olan Tuz Golu ise 2013 yilinda UNESCO Dunya Gecici Miras Listesi’ne alinmistir. Ancak, sahip oldugu ustun evrensel deger potansiyelleri ve ozelliklere ragmen, bunlarin nasil korunacagi, gelistirilecegi ve izlenecegine dair sistematik calismalar, eylem planlari mevcut degildir. Bu nedenle, bu calisma ile Aksaray ili tarihi kent merkezi ve kultur varliklari, orneklem alan olarak secilmis, alana dair detayli eylem planlarinin hazirlanmasi ve UNESCO Dunya Gecici Miras Listesine alinabilmesi icin ozgunluk, butunluk ve ustun evrensel deger kriterlerinin belirlenmesi amaclanmistir. Bu sayede, kentin doku, baglam ve kulturunun surdurulebilir korunmasina katki saglanabilecektir. Calisma kapsaminda, alanin mevcut durumu analiz edilmis, onem ve degerleri arastirilmistir. Mevcut durum analizleri dogrultusunda, alanin ozgunluk, butunluk, onem ve degerlerini korumaya ve arttirmaya yonelik ana ilkeler belirlenmis, vizyon ve hedefler olusturulmustur. Boylece, alanin UNESCO Dunya Gecici Miras Listesi’ne alinarak sahip oldugu ustun evrensel deger potansiyellerinin tum insanligin ortak degerleri olarak tanitilmasi ve surdurulebilir korunmasi hedeflenmistir.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: