HOCA TAHSİN EFENDİ’NİN HEY’ET İLMİ ÜZERİNE BİR MANZUMESİ

Autor: Mesut Algül
Přispěvatelé: Hakkari Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü, Algül, Mesut
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2018
Předmět:
Zdroj: Volume: 2, Issue: 4 110-120
Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
ISSN: 2618-6349
Popis: Bu yazı, 05 Kasım 2018 tarihinde Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi'nde düzenlenen Osmanlı Edebî Metinlerinin Anlam Dünyası III adlı sempozyumda sunulan bildirinin genişletilerek yeniden düzenlenmiş şeklidir. Divan şiiri, insana dair her ayrıntıyı ihtiva eden çok zen-gin bir şiir geleneğidir. Bu gelenek ilimden beslenir. Di-van şairleri, aynı zamanda birer âlim ve muhtelif mes-leklere sahip kişilerdir. Divan şiiri ve ilim arasındaki ilişki birbirini tamamlamak seviyesini geçerek ayniyet derecesi de gösterebilir. Öyle ki Osmanlıda hemen her âlim bir tarafıyla şair, her şair de bir ölçüde âlimdir. Bu yönüyle bakıldığında, kaleme alınan her bir edebî eserde ilmî unsurlarla karşılaşmak; her bir ilmî eserde de edebî ürünlere rastlamak mümkündür. Şairler, sahip oldukları birikimi edebî eserlerine özellikle de divanlarına büyük bir titizlikle nakşetmişlerdir. Bununla birlikte, yazdıkları ilmî eserlerde de pek çok manzum parçalara yer vermiş-lerdir. Şiirlerdeki bu ilmî birikimi ve ilmî eserlerdeki manzum parçaları tespit etmek, divan şiirinin anlam dün-yasının zenginliğini gösterme açısından önemlidir. Hoca Tahsin Efendi, Osmanlı’nın son dönemlerinde ya-şamış önemli fikir adamlarındandır. Çeşitli bilim dalla-rında yazılmış pek çok eseri bulunmaktadır. Bu eserlerin bir kısmında onun şairlik yönünü ortaya koyan manzu-meler bulunmaktadır. Esâs-ı İlm-i Hey’et de bu eserler-den birisidir. Hoca Tahsin Efendi, bu eserinde yer alan kaside nazım şekliyle yazılmış manzumesinde o döne-min astronomi bilgisini edebî bir üslupla anlatmaya ça-lışmıştır. Çalışma kapsamında, astronomi ile ilgili bu manzume ilmî ve edebî boyutlarıyla ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Hoca Tahsin Efendi, Esâs-ı İlm-i Hey’et, kaside, astronomi.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: