| Popis: |
Cet article se penche sur une des questions centrales de la Région de Bruxelles-Capitale depuis son origine en 1989 : celle de la migration de ses classes moyennes vers la périphérie. Après 30 ans, le constat de l’échec des politiques visant à fixer les ménages moyens au sein de la RBC est patent. Nous montrons que cet échec résulte à la fois d’une erreur dans la cible (les ménages moyens avec enfants) et de moyens (l’accent mis sur la propriété), niant la réalité de la ville comme espace de transition : d’une part, les ménages moyens avec enfants ne représentent qu’une fraction modérée des départs et particulièrement difficile à maintenir dans un environnement urbain dense ; d’autre part, l’accès à la propriété ne semble guère un moyen efficace pour fixer les populations. Nous proposons dès lors un changement de paradigme : prenant acte de la ville comme espace de transition, il s’agit de s’interroger sur les groupes que la RBC pourrait chercher à attirer et les moyens pour y arriver. Dit artikel bestudeert een van de belangrijkste kwesties van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) sinds de oprichting in 1989, namelijk de migratie van de Brusselse middenklasse naar de rand. Na dertig jaar is het duidelijk dat het beleid om huishoudens uit de middenklasse in het BHG te houden gefaald heeft. We tonen aan dat dit beleidsfalen toe te schrijven is aan een fout qua doelgroep (huishoudens uit de middenklasse met kinderen) en qua middelen (focus op eigendom), waarbij geen rekening wordt gehouden met het feit dat de stad als overgangsruimte fungeert: enerzijds vertegenwoordigen de huishoudens uit de middenklasse met kinderen maar een klein deel van de uitstroom en zijn zij erg moeilijk in een dichte stedelijke omgeving te houden, en anderzijds lijkt de toegang tot eigendom nauwelijks een efficiënt middel om te vermijden dat bevolkingsgroepen wegtrekken. We reiken dan ook een paradigmaverschuiving aan: door de stad als een overgangsruimte te beschouwen, dient er te worden nagedacht over de groepen die het BHG zou kunnen trachten aan te trekken, en over de middelen die daarvoor nodig zijn. This article looks at one of the central issues of the Brussels-Capital Region since it was formed in 1989: the migration of the middle classes to the outskirts. After 30 years, it is clear that policies aimed at keeping average households in BCR have failed. We show that this failure is the result of an error with respect to the target (average households with children) as well as the means (the emphasis on ownership), denying the reality of the city as a place of transition: on the one hand, average households with children represent only a moderate fraction of departures and are particularly difficult to retain in a dense urban environment; on the other hand, access to ownership hardly seems to be an effective means of anchoring the population. We therefore propose a paradigm shift: acknowledge that the city is a place of transition and determine which groups BCR could seek to attract as well as the means to achieve this. |
