Âşık Dâimi’nin Şiirlerine Ekoeleştirel Bir Yaklaşım

Autor: KARDAŞ, Canser
Jazyk: němčina
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, Iss 100, Pp 77-96 (2021)
Issue: 100 77-96
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi
ISSN: 2147-9895
1306-8253
Popis: Sanayi devriminden başlayarak günümüze kadar devam eden sanayi kuruluşlarının canlılar ve doğa üzerindeki olumsuz etkileri, insan kaynaklı çevre kirliliği, madenlerin yol açtığı kontrol edilemez doğa tahribatları, ekolojik dengenin bozulmasına yol açmaktadır. Bozulan ekolojik dengeye dikkat çekmek amacıyla ekoloji konusu, beşeri bilimlerin farklı dallarında yoğun olarak işlenmeye başlanmıştır. Doğayı koruma refleksi, edebi metin ve eleştiri ilişkisine ekolojiyi de katarak ekoeleştiri akımını başlatmıştır. Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ekolojik yaklaşımları merkeze alan çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar farklı disiplinlerin araştırma alanına dönüşmüş durumdadır. Âşık Dâimi 20. yüzyılda yaşamış kendine has özellikleri olan önemli âşıklar arasında yer almaktadır. Çalışmada Dâimi’nin kızı Yadigar Aydın Orhan tarafından hazırlanıp yayımlanan Âşık Dâimi Hayatı ve Eserleri adlı kitap esas alınarak şiir metinleri seçilmiştir. Âşık Dâimi’nin yazdığı şiirlerden yola çıkılarak doğaya yaklaşımının tespiti amaçlanmıştır. Ekoeleştirinin farklı çalışma perspektifleri esas alınarak şiirleri arasında tabiatla ilgili olduğu düşünülen dörtlükler seçilmiş ve çeşitli değerlendirmelerde bulunulmuştur. İncelenen şiirler esas alındığında Dâimi’nin doğrudan ekolojik kaygı ile şiir yazdığını söylemek oldukça güçtür. Bu kaygıların yaşadığı dönemle ilgili olarak halk şiirine girmiş olması ihtimali çok düşüktür. Ancak, doğaya ve doğanın içinde barındırdığı canlı, cansız varlıklara karşı beslediği sevgi, doğaya yaklaşım biçimi ve doğayla iç içe olan Alevilik inancından dolayı kendisini doğanın bir parçası olarak görmesi görüşünün ekoeleştiri açısından incelenmeye değer olduğu kanısına varılmıştır
Starting from the industrial revolution, the negative effects of industrial establishments on living things and nature, human-induced environmental pollution, and uncontrollable destruction of nature caused by mines have caused the deterioration of the ecological balance. To draw attention to the deteriorating ecological balance, the subject of ecology has started to be discussed intensively in different branches of fine arts. The reflex of protecting the environment initiated the ecocriticism movement by adding ecology to the relationship between literary text and criticism. With the growing worldwide interest in ecocritical studies, many studies centered on ecological approaches in Turkey, too. These studies have turned into research areas of different disciplines. Âşık Dâimi is one of the critical âşıks (folk poet-singer) who lived in the 20th century and had his original characteristics. In the study, poetry texts were selected based on the book called Âşık Dâimi Hayatı ve Eserleri (Âşık Dâimi’s Life and Works), which was prepared and published by Yadigâr Aydın Orhan, the daughter of Dâimi. Concerning the poems written by Âşık Dâimi, it was aimedto determine his approach to nature. Various evaluations have been made by choosing quatrains thought to be related to nature among his poems, grounded on working perspectives of ecocriticism. When the poems examined are considered, it is difficult to say that Dâimi wrote poems with direct ecological concern. It is improbable that these concerns entered the folk poetry regarding the period he lived. His love for nature and the living and non-living beings it hosts, his way of approach to nature, and his view of himself as a part of nature due to his Alevi faith intertwined with nature are worth examining in terms of ecocriticism.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: