'Ten Demoniczny Bosch'. W Czterechsetną Rocznicę Śmierci Malarza

Autor: Olkusz, Ksenia, Olkusz, Wiesław
Jazyk: polština
Rok vydání: 2018
DOI: 10.5281/zenodo.1171147
Popis: The article „This Demonic Bosch”. In Four-Hundredth Anniversary of Painter’s Death by Ksenia Olkusz and Wiesław Olkusz concerns the reception of Hieronymus Bosch in contemporary popular literature. Bosch inspirations are traced in Michael Connelly’s or Jeffrey Lindsay’s crime fiction, as well as in fantasy genre, represen­ted here by Polish writer Jarosław Grzędowicz. Many writers exhibit interests in Bosch’s biography which, in turn, becomes interwoven in their storytelling. These tendencies come not only from the long-observed liaisons between literature and visual arts, but are also a consequence of the increasing popularity of mysterious works of art following Dan Brown’s bestselling novel The Da Vinci Code. In at least a decade after the premiere of Brown’s work, many subsequent books has already proved to be clearly inspired by his concept. This type of novel requires to recall paintings we do not know much about or biographies of painters that are still incomplete or lack precise account of their lives. Accordingly, the oeuvre of Hieronymus Bosch—an enigmatic figure and author of disturbing artworks alike—is presented as a prodigious source of story ideas.
{"references":["Aguirre, Manuel (2002), 'Geometria strachu. Wykorzystanie przestrzeni w literaturze gotyckiej', przekł. Agnieszka Izdebska, w: Grzegorz Gazda, Agnieszka Izdebska, Jarosław Płuciennik (red.), Wokół gotycyzmów: wyobraźnia, groza, okrucieństwo, Kraków: Universitas, ss. 15-32.","Ałpatow, Michaił (1977), Historia sztuki, przekł. Maria Kurecka, t. III, Warszawa: Arkady.","Bajda, Justyna (2003), Poezja a sztuki piękne: o świadomości estetycznej i wyobraźni plastycznej Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Warszawa: Wydawnictwo DiG.","Balbus, Stanisław, Andrzej Hejmej, Jakub Niedźwiedź (2005), Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), Kraków: Universitas.","Bellinger, Gerhard J. (2003), 'Yggdrassil', w: Gerhard J. Bellinger, Leksykon mitologii. Mity ludów i narodów świata, przekł. Janina Szymańska-Kumaniecka, Warszawa: Muza, s. 426.","Bobrowska, Barbara (2004), 'Enklawy quasi-ikoniczne w powieści Bolesława Prusa Dusze w niewoli', w: Barbara Bobrowska, Stanisław Fita, Jakub A. Malik (red.), Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. światopoglądy – postawy – tradycje, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 45-84.","Bobrowska, Barbara, Stanisław Fita, Jakub A. Malik (2004), Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopoglądy – postawy – tradycje, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.","Boczkowska, Anna (1974), Hieronim Bosch, Warszawa: Arkady; Berlin: Henschelverlag.","Bosing, Walter (2005), Hieronim Bosch ok. 1450-1516. Między niebem a piekłem, przekł. Ewa Wanat, Warszawa: Edipresse, Taschen.","Brown, Dan (2004), Kod Leonarda da Vinci, przekł. Krzysztof Mazurek, Warszawa: Wydawnictwo Albatros.","Brzezińska, Anna (2005), Wody głębokie jak niebo, Warszawa: Agencja Wydawnicza RUNA.","Carroll, Noël (2004), Filozofia horroru albo paradoksy uczuć, przekł. Mirosław Przylipiak, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.","Cieślak, Robert (2006), Poezja wobec kryzysu władzy wzroku: studia o słowie, obrazie i percepcji, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.","Cieślikowska, Teresa (2005), W kręgu genologii, intertekstualności, teorii sugestii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.","Connelly, Michael (1995), Czarne echo, przekł. Bogumiła Nawrot, Marcin Łakomski, Warszawa: Amber.","Connelly, Michael (2000), Schody Aniołów, przekł. Jarosław Cieśla, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Connelly, Michael (2007), Echo Park, przekł. Łukasz Praski, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Connelly, Michael (2008), Punkt widokowy, przekł. Łukasz Praski, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Connelly, Michael (2009), Ołowiany wyrok, przekł. Łukasz Praski, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Connelly, Michael (2012), Ciemność mroczniejsza niż noc, przekł. Ewa Horodyska, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Connelly, Michael (2013A), Kanał, przekł. Wojciech M. Próchniewicz, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Connelly, Michael (2013B), Muzyka z kufra, przekł. Łukasz Praski, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Ćwikła, Paweł (2010), 'Ogród rozkoszy ziemskich czyli problem Epifaniusza', Opcje: 2, ss. 52-61.","Dempf, Peter (2005), Tajemnica Hieronima Boscha, przekł. Anna Bender, Warszawa: Twój Styl.","Devitini Dufour, Alessia (1998), Bosch. Między rzeczywistością a światem wizji, przekł. Anna Wieczorek-Niebielska, Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze \"Rzeczpospolita\" S. A.","Dębski, Eugeniusz, Jarosław Grzędowicz, Maciej Jurewicz (2004), Demony, Lublin: Fabryka Słów.","Dziadek, Adam (2004), Obrazy i wiersze: z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.","Fraenger, Wilhelm (2010), Hieronim Bosch, przekł. Barbara Ostrowska, Warszawa: Wydawnictwo Arkady.","Genaille, Robert (1976), Sztuka flamandzka i belgijska, przekł. Halina Andrzejewska, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.","Gombrich, Ernst Hans Josef (2009), O sztuce, przekł. Monika Dolińska, Irena Kossowska, Dorota Stefańska-Szewczuk, Agnieszka Kuczyńska, Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.","Górski, Konrad (1973), 'Aluzja literacka. Istota zjawiska i jego typologia', w: Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian Tatara, Stylistyka polska. Wybór tekstów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.","Grodecka, Aneta (2009), Wiersze o obrazach. Studium z dziejów ekfrazy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.","Grzędowicz, Jarosław (2003), Księga jesiennych demonów, Lublin: Fabryka Słów.","Grzędowicz, Jarosław (2005), Pan Lodowego Ogrodu, t. I, Lublin: Fabryka Słów.","Grzędowicz, Jarosław (2007), Pan Lodowego Ogrodu, t. II, Lublin: Fabryka Słów.","Handke, Ryszard (1994), 'Fantastyka wobec transcendencji', w: Anna Martuszewska (red.), Fantastyka, fantastyczność, fantazmaty, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.","Heck, Dorota (2008), Interakcje sztuk: literatura, malarstwo, ekfraza. Studia i szkice, Wrocław: Wydawnictwo GAJT.","Huizinga, Johan (1988), Jesień średniowiecza, przekł. Tadeusz Brzostowski, Warszawa 1998.","Hutnikiewicz, Artur (1958), Twórczość literacka Stefana Grabińskiego (1887-1936), Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.","Hutnikiewicz, Artur (1980), 'Stefan Grabiński i jego dziwna opowieść', w: Stefan Grabiński, Nowele, Kraków: Wydawnictwo Literackie.","Jahn, Johannes (1974), Galeria Prado, przekł. Egbert W. Skowron, Warszawa: Wydawnictwo Arkady.","Janos, Végh (1979), Malarstwo niderlandzkie XV wieku, przekł. Maria Augustynowicz-Kertész, Warszawa: WAiF.","Jastrzębski, Jerzy (2006), 'Pornografia i literatura erotyczna', w: Tadeusz Żabski (red.), Słownik literatury popularnej, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, s. 445.","Jégo, Yves, Denis, Lépée (2007), Tajemnica Boscha, przekł. Krystyna Kowalczyk, Warszawa: Wydawnictwo Albatros.","Kluckert, Ehrenfried (2007), 'Malowidło gotyckie. Malarstwo tablicowe, ścienne i książkowe', w: Rolf Toman (red.), Gotyk. Architektura – rzeźba – malarstwo, przekł. Agna Baranowa, [bm]: H.F. Ullmann.","Kolbuszewski, Jacek (2006), 'Powieść dziennikarska', w: Tadeusz Żabski (red.), Słownik literatury popularnej, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, ss. 450-452.","Lindsay, Jeff (2006), Dekalog dobrego Dextera, przekł. Radosław Januszewski, Warszawa: Amber.","Martuszewska, Anna (1975), 'List, pamiętnik i dziennik w strukturze powieści pozytywistycznej', Teksty: 4 (22), ss. 129-147.","Martuszewska, Anna (2006), 'Powieść kryminalna', w: Tadeusz Żabski (red.), Słownik literatury popularnej, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, s. 467.","Markowski, Michał Paweł (1999a), 'Ekphrasis. Uwagi bibliograficzne z dołączeniem krótkiego komentarza', Pamiętnik Literacki: 2 , ss. 229-236.","Markowski, Michał Paweł (1999b), Pragnienie obecności. Filozofia reprezentacji od Platona do Kartezjusza, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.","Okoń, Wincenty (1992), 'Ilustracja literacka', w: Alina Brodzka, Mirosława Puchalska, Małgorzata Semczuk, Anna Sobolewska, Ewa Szary-Matywiecka (red.), Słownik literatury polskiej XX wieku, Wrocław: Ossolineum, s. 417.","Olkusz, Ksenia (2017), Materializm kontra ezoteryka: drugie pokolenie pozytywistów wobec \"spraw nie z tego świata\", Kraków: Ośrodek Badawczy Facta Ficta.","Piekarski, Edward (1990), Biblia w malarstwie, Warszawa: Penta.","Płonka-Syroka, Bożena, Marek, Szymczak (2010), Słabość i siła. Społeczno-kulturowe mechanizmy kreowania emocji, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum; Wydawnictwo Akademii Medycznej.","Popowski, Remigiusz (2004), 'Starożytny przewodnik po neapolitańskiej pinakotece', w: Filostat Starszy, Obrazy, przekł. Remigiusz Popowski, Warszawa: Prószyński i S-ka.","Poprzęcka, Maria (2003), Twarzą w twarz z obrazem. Materiały Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów (24-26 października 2002), Warszawa: SHS.","Praz, Mario (1981), Mnemosyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk pięknych, przekł. Wojciech Jekiel, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.","Preston, Douglas (2010), Mistyfikacja, przekł. Robert P. Lipski, Warszawa: Burda Publishing Polska.","Preston, Douglas, Lincoln, Child (2012), Kult, przekł. Danuta Górska, Warszawa: Wydawnictwo Albatros.","Pustowaruk, Marek (2009), Od Tolkiena do Pratchetta. Potencjał rozwojowy fantasy jako konwencji literackiej, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.","Rembert, Virginia Pitts (2006), Hieronim Bosch, przekł. Maria Zawadzka, Warszawa: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk.","Romein,, Jan, Anna Romein (1973), Twórcy kultury holenderskiej, przekł. Jerzy Hummel, Joanna Kajetanowicz, Anna M. Komornicka, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.","Ruszar, Józef Maria (2006), Zmysł wzroku, zmysł sztuki. Prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta. Materiały z Warsztatów Herbertowskich (jesień 2005), t. I, II, Lublin: Wydawnictwo Gaudium.","Skwara, Marek, Seweryna Wysłouch (2006), Ut pictura poesis, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.","Stanaszek-Bryc, Kinga (2012), 'O powstawaniu gatunków, czyli o genologii literatury fantasy i science fiction', w: Anna Gemra, Halina Kubicka (red.), Związki i rozwiązki. Relacje kultury i literatury popularnej ze starymi i nowymi mediami, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.","Stawowy, Renata (2004), \"Gdzie jestem ja sama\": o poezji Anny Świrszczyńskiej, Kraków: Universitas.","Trębicki, Grzegorz (2007), Fantasy. Ewolucja gatunku, Kraków: Universitas.","Wysłouch, Seweryna (1977), 'Anatomia widma', Teksty: 2, ss. 135-157.","Wysłouch, Seweryna (2001), Literatura i semiotyka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.","Vries, Theun de (1973), Diabelskie poczwary czyli Rzecz o żywocie i dziełach Melchiora Hinthama, przekł. Wanda Kragen, Kraków: Wydawnictwo Literackie"]}
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: