Kübreviyye Tarikatı Şeyhi Seyfeddin el-Bâharzî’nin (ö. 659/1261) Esrârü’l-erbaîn li-ahyâri’s-sâirîn Adlı Kırk Hadisi ve Hadislerde Muvaşşah (Akrostiş) Uygulaması
| Autor: | Mahmud Esad Erkaya |
|---|---|
| Rok vydání: | 2018 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Volume: 18, Issue: 2 825-871 Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) |
| ISSN: | 1303-3670 2564-6427 |
| DOI: | 10.30627/cuilah.504970 |
| Popis: | Islam Tarihi boyunca pek cok sufi tasavvuf alaninda telif ettigi kiymetli calismalarinin yaninda tefsirden hadise, Islam hukukundan kelama varincaya kadar derinlesmis olduklari ilim alanlari ile ilgili saglam kaynaklara dayanan, zengin icerikli ve ses getiren eserler ortaya koymuslardir. Kubreviyye tarikatinin onemli simalarindan Seyfeddin el-Bâharzi de tasavvuf literaturundeki onemli eserlerinin yaninda uzmanlasmis oldugu hadis ilminin bir mahsulu olarak kirk hadisten olusan bir eser meydana getirmis ve buna Esrâru’l-erbain li-ahyâri’s-sâirin adini vermistir. Esrâru’l-erbain, 16 varaktan olusmaktadir. Henuz yayinlanmamis bu eserin istinsah yili 840/1436 olarak gozukmektedir. Bâharzi kirk hadisin her birinin basina hadisi rivayet ettigi seyhi, hadisi isittigi mekân, belde veya bulundugu sehri ve hadisi aldigi tarihi mumkun oldugunca zikretmeye gayret etmistir. Onun bu kayitlarindan anlasildigi kadariyla eser, 607/1210 ile 628/1231 yillari arasinda sema yoluyla aldigi hadisleri ihtiva etmektedir. Eserde bizzat hadis dinledigi on yedi ayri seyhinin ismi gecmektedir. Muellif eseri muridleri icin bir hatirlatma olmasi ve sâlih kimselerin duasini almak icin yazdigini belirtmektedir. Eser, tergib ve terhib konularindaki hadislerden derlenmis olup muellife gore bunlarin tamamina yakini sahih rivayetlerden olusmakta olup bazi rivayetlerin sihhatinin ise problemli, en azindan sahih derecesine ulasamama ihtimali oldugu gorulmektedir. Eserin en orijinal yonu hadislerin secimi ve siralanmasinda gizlidir. Nitekim eserine alacagi hadisleri muhtelif zaman ve mekânlarda birebir gorustugu seyhlerden rivayet ettigi hadisler arasindan secmistir. Hadislerin seciminde rivayetlerin sihhati ve konusu etkili oldugu kadar hadiste muvassah (akrostis) sanatini uygulama gayretinin de etkili oldugunu soylemek mumkundur. Nitekim kirk hadisin her birinin ilk harfi bir araya getirildiginde yukaridan asagiya muellifin ismi, kunyesi ve nisbesi ortaya cikmaktadir. Boyle bir uygulama yapmis olmasi, muellifin hadis birikimini gostermesi acisindan ayrica onemli addedilebilir. Ote yandan eser tek bir konu cercevesinde derlenmis kirk hadisten olusmamaktadir. Neredeyse her bir hadis farkli bir mevzuyu islemektedir. Eserde kisa, ezberlenmesi kolay rivayetler oldugu gibi cok uzun hadisler de bulunmaktadir. Bâharzi, eserde hadislerin metinlerinin yaninda senedine de yer vermistir. Senette hadisi aldigi seyhini, ad, baba adi, kunye ve nisbeyi ayrintisiyla zikrederek vermektedir. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|