Karapapak Türkleri
| Autor: | KAFKASYALI, Ali |
|---|---|
| Rok vydání: | 2012 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Volume: 0, Issue: 48 269-304 Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi |
| ISSN: | 1300-9052 2717-6851 |
| DOI: | 10.14222/turkiyat1131 |
| Popis: | Kıpçak Türklerinin bir alt uruğu olan Karapapakların tarihi, yaşadıkları Kafkasya, Doğu Anadolu ve İran coğrafyasının tarihi ile çok ilgilidir. Bu bölgelerde yaşanan her gelişmede etken rol üstlenmişlerdir. Bu nedenle Karapapakları tanımak, onların başına gelenleri bilmek, Türk tarihini daha iyi anlayıp, günümüzdeki bölgesel meseleleri daha iyi yorumlamak bakımından büyük önem arz etmektedir. Kafkasya ve çevresinin muhtelif milletler tarafından defalarca işgal edilmesi, çeşitli siyasî taksimatlara tabi tutulması, Kafkas halklarının sık sık ülkeler aşırı göçe maruz bırakılması Karapapakları çok etkilemiştir. Onların iyi savaşçı olmaları hem Osmanlı, Safevî ve Kaçar Türk yöneticileri hatta Ruslar gibi hâkim unsurlar tarafından kıymetli görülüp zaman zaman istismara vardırılarak kullanılmış (çeşitli milletlere, hatta Türk devlet ve topluluklarına karşı savaştırılmışlardır), hem de bazı dönemlerde tehlikeli görülerek uzaklaştırılmalarına ve sürgün edilmelerine sebep olmuştur. Bu sebepledir ki, Karapapaklar çeşitli bölgelere dağılmış halde yaşamaktadırlar. Muhtelif dönemlerde Azerbaycan, Gürcistan ve İran Türk devlet veya hanedanları yanında büyük güç odakları olmakla birlikte kendilerine has ‚Kazak- Şemşeddin Hanlığı‛, ‚Borçalı Sultanlığı‛ gibi hanlık ve sultanlık da kurmuş olan Karapapaklar, günümüzde topluluk hâlinde Gürcistan’ın Borçalı, Azerbaycan’ın Kazak- Şemşeddin, İran'ın Sulduz, Türkiye'nin KarsArdahan-Iğdır, Kazakistan'ın Güney Kazakistan Eyaleti olmak üzere beş ülkede yerleşiktirler. Uzun süreli bir çalışmanın neticesinde, Karapapaklar hakkındaki bilinen ana ve tali kaynakların yanı sıra, Rusya, Gürcistan, Kazakistan ve İran'da yayımlanmış ve bugüne kadar pek ulaşılamayan kaynaklar toplanmıştır. Ayrıca İran'da bulunan bir elyazması esere de ulaşılmıştır. Bu yazıda, mevzusu aynı olan fakat ayrı ayrı yerlerde bulunan kaynakların bir araya getirilerek, incelenmesiyle ve değerlendirilmesiyle Karapapak Türkleri’nin tarihi ve kendilerine has özellikleri hakkında ulaşılan önemli sonuçlar ele alınmıştır. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|