Druki jezuickie w kręgach prawosławnych: dwa przykłady z XVII-wiecznej Rzeczypospolitej

Autor: Margarita A. Korzo
Jazyk: angličtina
Rok vydání: 2019
Předmět:
Zdroj: Biblioteka, Vol 0, Iss 22(31), Pp 65-74 (2019)
Biblioteka, Iss 22(31), Pp 65-74 (2018)
ISSN: 2391-5838
1506-3615
Popis: Tłumaczenia dzieł jezuitów Fulvia Androzziego (1523–1575) i Marcina Śmigleckiego (1563/64–1618) na język cerkiewnosłowiański i tzw. prostą mowę rozpatrywane są jako ciekawy przykład funkcjonowania utworów katolickich w XVII-wiecznym środowisku prawosławnym w Rzeczypospolitej. Della frequenza della communione (1579) Androzziego powstał jako traktat o częstym przyjmowaniu komunii. Oba jego przekłady polskie: w wersji skróconej Stanisława Grochowskiego (Scieszka poboznego chrześcianina, 1600) i pełnej Szymona Wysockiego (Skarbnica duchowna, 1600) stały się źródłem lakonicznego kazania wzorcowego na pogrzeb w składzie prawosławnego Rytuału (Wilno 1621). Traktat teologiczno-prawny o pobieraniu procentów i o kontraktach Śmigleckiego (O lichwie i trzech przednieyszych kontrakciech, Wilno 1596) został częściowo włączony do pierwszego prawosławnego manuale spowiedniczego Mir s Bogom čeloveku (Kijów 1669). Zarówno kazanie wzorcowe, jak i manuale spowiednicze należały do nowych gatunków literatury religijnej, które zaczęły powstawać w piśmiennictwie prawosławnym dopiero w XVII wieku pod wpływem tradycji katolickiej. The history of works composed by Jesuits Fulvio Androzzi (1523–1575) and Marcin Śmiglecki (1563/64–1618) and their translations into Church Slavonic and the so-called “prostaâ mova” are considered as an interesting example of the spread of Catholic works among adherents of Orthodoxy in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Androzzi’s Della frequenza della communione (1579) was originally an essay on the preparation for frequent communion. Its two Polish-language editions by Stanisław Grochowski (Scieszka poboznego chrześcianina, 1600) and Szymon Wysocki (Skarbnica duchowna, 1600) served as a source for a concise, written in “prostaâ mova” funerary sample sermon, which is found in the Vilna’s Orthodox Ritual 1621. An essay on theological and legal aspects of money-lending (usury) by Śmiglecki (O lichwie i trzech przednieyszych kontrakciech, 1596) was partly used for drawing up a treatise on moral theology Mir s Bogom čeloveku (1669) published in the Kiev Monastery of the Caves. Both sample sermons and treatises on moral theology were new literary genres for Orthodox tradition; their origin in the seventeenth century can be associated with Catholic influences.
Databáze: OpenAIRE