1923 Mübadelesini Yeniden Hatırlamak: Niğde’de Lozan Mübadilleri
| Autor: | Bahadır Nurol |
|---|---|
| Rok vydání: | 2019 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Issue: 31 57-79 Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD) |
| ISSN: | 1305-5992 |
| DOI: | 10.20427/turkiyat.541263 |
| Popis: | Türkiye’de mübadele konusuna eğilen çalışmalar,ağırlıklı olarak, Lozan Antlaşması’nın konuya dair hükümleri, mübadeledeuygulanan yasal prosedürler, iskân politikaları, ekonomik ve demografikdeğişiklikler ve ulus devletin kurulma aşamasına dair saptamaları içermektedir.Ancak mübadelenin gelecek kuşaklar üzerindeki etkisini ele alan çalışmalargöreli olarak çok daha az miktardadır. Bu makalede konu, Norbert Elias’ınöncülüğünü yaptığı “süreç sosyolojisi” yaklaşımına dayanılanarak elealınmaktadır. Çalışmanın amacı, hayli özel bir göç türü olan mübadelenin uzunsoluklu sosyolojik dinamiklerini açığa çıkarmaktır. Araştırma sahası, büyüksayıda mübadilin iskân edildiği Niğde’dir. Araştırma üç mübadil kuşağının sözlütanıklıklarına dayanılarak yürütülmüştür. Temel bulguları şunlardır: İlk olarakmübadiller, yerleşim yeri seçiminde aktif rol oynamaya gayret etmişlerdir.İkinci olarak yerel halkla mübadiller arasındaki anlaşmazlıkların temel ekseni,kültürel farklılıklardan ziyade ekonomik kaynaklar üzerindeki egemenlikmücadelesinden doğmuştur. Üçüncü olarak mübadiller arasındaki sınıfsal ayrımlar,göçle birlikte Türkiye’ye taşınmıştır. Dördüncü olarak mübadiller, toplumsalkabul görmek için kayırmacılıktan çok liyakate dayalı mekanizmalara önemvermişlerdir. Son olarak, günümüzde genç kuşak mübadiller arasında eskivatanlarına yönelik ilgi yeniden canlanmıştır. Fakat bu ilgi, konunun siyasi vesosyal boyutlarından ziyade, bir tür kırsal hayat nostaljisindenbeslenmektedir. Anahtar kelimeler: LozanAntlaşması, zorunlu nüfus mübadelesi, mübadil olmak, yerinden edilme, süreçsosyolojisi, kuşaklar. So far, most of the works on the 1923 population exchange in Turkey have concentrated on the relevant articles of Lausanne Treaty, legal procedures, resettlement policies, demographic and economic factors, and the establishment of the nation state. However, the works dealing with the impact of exchange on future generations are comparatively few. In this paper, this subject is discussed based on the “process sociology” approach pioneered by Norbert Elias. The aim of the study is to reveal the long-term sociologic dynamics of the exchange, which is a very special type of migration. The research area is Niğde where a large number of exchangees settled. The research is carried out on the basis of oral testimonies of the representatives of three generations of exchangees. The essential findings of this research are as follows: First, the exchangees have tried to play an active role in the selection of settlements. Second, the main axis of disputes between local people and exchangees arose from the struggle for sovereignty over economic resources rather than due to cultural differences. Third, class distinctions among exchanges migrated to Turkey too. Fourth, to increase their social acceptance, exchangees gave importance to merit-based mechanisms rather than favouritism. Recently, an interest in their homeland among the younger generations is revived. However, this interest is fed more on some kind of pastoral nostalgia rather than the political and social dimensions of the issue.Keywords: Lausenne treaty, compulsory population exchange, being an exchangee, displacement, sociology of process, generations. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|