| Popis: |
Bu çalışma, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İbrahim Gürses'in danışmanlığında Esra İrk tarafından yazılan “Değer Yıkıcı Bir Duygu Olarak Haset Psikolojisi Üzerine Bir Araştırma” adlı doktora tezine dayanılarak hazırlanmıştır. Yoksunluk hâli sonucu ortaya çıkan haset duygusu, yoğun bir acı hissi ve hayal kırıklığı ile deneyimlenir. Genellikle kötü niyet, suçluluk, aşağılık hissi, düşmanlık, saldırganlık gibi duygularla karakterize edilen haset, negatif duygulardan kıskançlık ve başkasının zararına sevinme, pozitif duygulardan gıpta ile yakından ilişkilidir. Bireyin psikolojik iyi oluş hâline etki eden haset duygusu, bireyin iç dünyasında gerilim ve çatışmalara yol açabilmekte, diğer yandan kontrol duygusunu zayıflatıp diğerine zarar verici birtakım davranışlara neden olabilmek- tedir. İslam geleneğinde kötü huylar kategorisinde ele alınan haset, yapısı itibariyle en başta Allah’ın iradesine, takdirine ve taksimine itiraz mahiyeti taşıdığı için dinî ve dünyevî açıdan zararlı görülmüş ve bu duygudan sakınılması tavsiye edilmiştir. Haset duygusunu inkâr etmek yerine bu duyguyu anlamak, kabullenmek ve onunla mücadele etmeye çalışmak hasetle başa çıkmada faydalı bir yol olarak görülmüştür. Bu makalede psikolojik ve dinî bakış açısına göre haset ve hasetle ilgili bazı duygular kendilerini hasetten ayıran farklılıklar ortaya konularak incelenmiş ve hasedin nedenleri üzerinde durulmuştur. Hasedin ruh sağlığı üzerindeki etkileri ile hasetle başa çıkma yolları açıklanmıştır. Envy resulting from deprivation is experienced with intense pain and disappointment. Envy is usually characterized by feelings such as illwill, guilt, inferiority, hostility, and aggression. It is also closely associated with negative feelings of jealousy and schadenfreude as well as positive feeling of benign envy. The feeling of envy, which affects the psychological wellbeing of the individual, can lead to tension and conflicts in the individual's inner world, on the other hand, it can weaken the sense of self-control and cause some harmful behaviors. Envy, which is considered in the category of bad habits in the Islamic tradition, is seen as harmful in terms of religion and worldly because it is an objection to Allah's will, volition, and division, and it is recommended to avoid this feeling. Instead of denying the feeling of envy, understanding it, accepting it and trying to struggle it is seen as a useful way to deal with envy. In this article envy is evaluated considering some positive and negative feelings associated to it. We approached the topic in a psychological and religious perspective, by revealing the differences that distinguish them from envy and the causes leading to envy is emphasized. The influences of envy on mental health and the ways of coping with envy is explained. |
