Uchodźca, czyli kto? Wizerunek uchodźców na granicy polsko- -białoruskiej w internetowych portalach informacyjnych – aspekty prawne i kryminologiczne

Autor: Bloch, Karolina, Cembala, Magdalena, Jankowska, Agata, Jaz, Daniela, Kuliński, Łukasz, Makowska, Nel, Ołdak, Natalia, Porębska, Agnieszka, Rutka, Anna, Trusińska, Adrianna, Wieczorek, Nicole
Rok vydání: 2022
Předmět:
DOI: 10.5281/zenodo.6810608
Popis: The article is an attempt to answer the question about the legal and criminological consequences of how internet news portals presented refugees on the Polish-Belarusian border in connection with the crisis that took place in 2021. For this purpose, an analysis of the semantic fields of the term „refugee” was conducted, using the theory of semantic fields. The results of the study allowed for the identification of selected consequences of building a specific image of refugees by information portals. The analysis highlights the problem of using the term „refugee” by the media, regardless of the legal definition of the term, and treating such terms as a refugee, immigrant, and foreigner as synonyms. The authors also analysed whether the image of refugees created by information portals may contribute to the creation of unfavourable social attitudes towards this group. Due to the introduction of the exceptional state, the analysis also focused on issues related to the information function of the media.
{"references":["Adamczyk W., Media masowe w procesie budowania demokracji w Polsce (1989–1995), Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań 1999.","Bartmiński J. (red.), Współczesny język polski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2001.","Buczkowski K., Klaus W., Wiktorska P., Woźniakowska-Fajst D. (red.), Zmiana i kontrola. Społeczeństwo wobec przestępczości, Scholar Warszawa 2017.","Chlebny J. (red.), Prawo o cudzoziemcach. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020, Legalis.","Cohen S., Folk Devils and Moral Panics, MacGibbon & Kee, London 1972.","Fatyga B., Dudkiewicz M., Kietlińska B. (red.), Praktyki Badawcze, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Warszawa 2015.","Głowiński M. (red.), Język i społeczeństwo, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1980.","Goode E., Ben-Yehuda N., Moral Panics: the Social Construction of Deviance, Wiley-Blackwell, New York 2009.","Hadzińska-Wyrobek A., Uchodźcy – azyl polityczny i status uchodźcy w Polsce po 1945 roku, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa, Poznań 2015.","Iwanicka A., Walter N., Radio w sieci – kontra czy wzmocnienie tradycyjnego radia?, \"Neodidagmata\" Poznań 2005, nr 27/28 , s. 107-117.","Jakubowski A., Bronisz U., Granica Unii Europejskiej jako czynnik (dez)aktywizujący rozwój i konkurencyjność obszarów przygranicznych, [w:] A. Grynia (red.), Wybrane aspekty rozwoju i konkurencyjności nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej, Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie, Uniwersytet w Białymstoku, Wilno 2015, s. 627-639 https://depot.ceon.pl/handle/123456789/11150 [dostęp: 19.11.2021]. I","nformacja statystyczna za 2019 r., Straż Graniczna, Warszawa 2020, https://strazgraniczna.pl/ download/1/24870/Informacjastatystycznaza2020r.pdf [dostęp: 24.06.2022].","Informacja statystyczna za 2020 r., Straż Graniczna, Warszawa 2021, https://strazgraniczna.pl/ download/1/24870/Informacjastatystycznaza2020r.pdf [dostęp: 24.06.2022].","Informacja statystyczna za 2021 r., Straż Graniczna, Warszawa 2022, https://strazgraniczna.pl/ download/1/27269/Informacjastatystycznaza2021r.pdf [dostęp: 24.06.2022].","Juza M., Internet jako nowe medium masowe: szanse, zagrożenia, perspektywy, \"Studia Medioznawcze\" 2007, nr 2 (29) , s. 62-90, https://core.ac.uk/download/pdf/286319026.pdf [dostęp: 24.06.2022].","Kampka A., Retoryka wizualna. Perspektywy i pytania, \"Forum Artis Rethoricae\" 2011, nr 1 , s. 7-23, https://retoryka.edu.pl/wp-content/uploads/2018/05/far_nr1_art1.pdf [dostęp: 24.06.2022].","Kicior B., Po co nam media – po co my mediom? Funkcje i oddziaływanie mediów masowych w społeczeństwie, \"Social Contexts\", 2018, t. 6, nr 1, http://kontekstyspoleczne.umcs.lublin.pl/wp-content/ uploads/2018/12/Kicior-6-1-2018.pdf.","Kłosiński M., Semantyczna analiza pojęć \"bezrobocie\" i \"bezrobotny\" (\"bezrobotni\") w wypowiedziach prasowych, \"Kultura i Społeczeństwo\" 1994, t. 38, nr 3, s. 151-162.","Kozłowska A., Oddziaływanie mass mediów, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2006, http:// otworzksiazke.pl/ksiazka/oddzialywanie_mass_mediow/ [dostęp: 01.12.2021].","Kubiak K. (red.), Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych niepewności, Wyższa Szkoła Promocji, Warszawa 2012.","Uchodźca [ciekawostki], [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ciekawostki/haslo/ uchodzca;5756878.html [dostęp: 12.11.2021].","Machińska H., Wizytacje przedstawicieli RPO w jednostkach Straży Granicznej w rejonie objętym stanem wyjątkowym, 2021, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/RPO-wizytacje-straz-graniczna-stan-wyjatkowy [dostęp: 25.11.2021].","McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.","Michalczyk S., Teoria komunikowania masowego. Skrypt dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Uniwersytet Śląski, Katowice 2019.","Młynarska-Sobaczewska A., Wolność wirtualnej wypowiedzi, \"Państwo i Prawo\" 2008, nr 2 , s. 48-60.","Mrozowski M., Przenikanie mediów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.","Pacek J., Pole semantyczne terminu \"książka elektroniczna\", \"Zagadnienia Informacji Naukowej – Studia Informacyjne\" 2016, t. 54, nr 1, s. 95-107, https://www.doi.org/10.36702/zin.290.","25 sierpnia 1991 roku ogłoszono niepodległość Republiki Białoruś, https://www.radio.bialystok.pl/pogon/ index/id/102514 [dostęp: 19.11.2022].","Régine R., Badanie pól semantycznych: doświadczenia Ośrodka Leksykologii Politycznej w Saint-Cloud, [w:] M. Głowiński (red.), Język i społeczeństwo, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1980.","Siwicki M., Prasa internetowa a obowiązek rejestracji prasy, \"Przegląd Sądowy\" 2011, nr 1 s. 61-73.","Starzewski Ł, Pomoc materialna RPO dla cudzoziemców i organizacji pomocowych działających przy granicy polsko-białoruskiej, 2021, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/pomoc-materialna-rpo-dla-cudzoziemcowi- organizacji-pomocowych-dzialajacych-przy-granicy [dostęp: 23.11.2021].","Starzewski Ł., Ustawa o budowie muru na granicy częściowo niekonstytucyjna. Uwagi RPO dla Senatu, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-granica-budowa-muru-senat [dostęp: 23.11.2021].","Sykes G.M., Matza, D., Techniques of Neutralization: A Theory of Delinquency, \"American Sociological Review\" 1957, t. 22, nr 6, s. 664-670, https://doi.org/10.2307/2089195.","Szwed R., Funkcje mediów w demokracjach, \"Rocznik Nauk Społecznych\" 2020, t. 12, nr 4, s. 5-25, https:// doi.org/10.18290/rns20484-1.","Tokarski R., Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2001.","Tuleja P. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2021, LEX.","Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, Reader's Digest, Warszawa 2007.","Warmińska K., Urbaniak A., Czym jest Kraków? Analiza pola semantycznego, \"Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie\" 2017, nr 3(963), https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2017.0963.0306.","Waściński K., Granice RP, https://www.strazgraniczna.pl/pl/granica/granice-rp/1910,Granice-RP.html [dostęp: 24.03.2022].","Wierzbicki B., Uchodźcy w prawie międzynarodowym, PWN, Warszawa 1993.","Zaremba M. (red.), Prawo prasowe. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2018, LEX.","Zasady i tryby ustalania statusu uchodźcy. Zgodnie z Konwencją dotyczącą statusu uchodźcy z 1951 r. wraz z Protokołem dodatkowym do niej z 1967. Podręcznik, Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców, Warszawa 2007.","Ząbek M. (red.), Obywatelstwo na progu XXI wieku. Konteksty prawne i kulturowe na progu XXI wieku, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, Biuro Krajowe UNCHR w Polsce, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego UKSW, Warszawa 2013.","Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r., https://www.gov.pl/attachment/ af132db5-7064-4b9a-815e-1e30697d0868 [dostęp: 24.03.2022].","Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950 r., tj. Dz.U. 1993, poz. 284 ze zm.","Konwencja dotycząca statusu uchodźców, sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 r., tj. Dz.U. 1991, poz. 515.","Protokół dotyczący statusu uchodźców, sporządzony w Nowym Jorku dnia 31 stycznia 1967 r., tj. Dz.U. 1991, poz. 517.","Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe, tj. Dz.U. 2018, poz. 1914.","Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, Nr 78 poz. 483 ze zm.","Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, (tekst skonsolidowany), Dz. Urz. UE C 326 z 26.12.2012 r., s. 391.C326/391.","Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tj. Dz.U. 2021, poz. 1108.","Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana), Dz. Urz. UE C 326 z 18.10.2012 r., s. 13.","Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana), Dz. Urz. UE C 326 z 18.10.2012 r., s. 47.","Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej (Dz. U. UE. L180 z 2013 r., s. 60).","Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, Dz. Urz. UE L 180 z 29.06.2013 r., s. 31.","Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, tj. Dz.U. 2021, poz. 2354.","Postanowienie WSA w Warszawie z 30 października 2008 r., II SA/Wa 1885/2007, LEX 521930.","Wyrok WSA w Łodzi z 12 lipca 2012 r., I SA/Łd 646/12, LEX 1266471.","Wyroki SN z 24 czerwca 2014 r., I CSK 532/13, OSNC 2015, poz. 61.","Wyrok SN z 28 października 2016 r., I CSK 695/15, OSNC 2017, poz. 73.","Wyrok TSUE z 14 maja 2019 r., C-391/16 M, C-77/17, C-78/17 ECLI:EU:C:2019:403.","Wyrok ETPC z 23 lipca 2020 r. w sprawie M.K. i in. p-ko, 40503/17, 42902/17, 43643/17, HUDOC.","Wyrok ETPC z 8 lipca 2021 r. w sprawie D.A. i in. p-ko Polsce, 51246/17, HUDOC.","\"Cudzoziemiec\" [hasło], https://dobryslownik.pl/slowo/cudzoziemiec/6977/ [dostęp: 12.12.2021].","\"Cudzoziemiec\" [hasło], [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/cudzoziemiec;2449693 [dostęp: 12.11.2021].","\"Migrant\" [hasło], [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/doroszewski/migrant;5451486. html [dostęp: 22.11.2021].","\"Środki masowego przekazu\" [hasło], [w:] Encyklopedia PWN, encyklopedia.pwn.pl. [dostęp: 2.12.2021].","\"Uchodźca\" [hasło], [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/doroszewski/uchodzca;5510203. html [dostęp: 12.11.2021].","[Statystyki: Polska, 2020], https://migracje.gov.pl/statystyki/zakres/polska/typ/dokumenty/widok/tabele/ typDokumentu/2/rok/2020/ [dostęp: 26.03.2022].","[Statystyki: Polska, 2020–2021], https://migracje.gov.pl/statystyki/zakres/polska/typ/dokumenty/widok/ tabele/typDokumentu/2/rok/2020/rok2/2021/ [dostęp: 26.03.2022].","[Statystyki: Polska, 2021], https://migracje.gov.pl/statystyki/zakres/polska/typ/dokumenty/widok/tabele/ typDokumentu/2/rok/2021/ [dostęp: 26.03.2022].","[Europa – mapy Google], https://www.google.com/maps/place/Europa/@52.6309171,24.7178982,6z/data=! 4m5!3m4!1s0x46ed8886cfadda85:0x72ef99e6b3fcf079!8m2!3d54.5259614!4d15.2551187?hl=pl [dostęp: 26.11.2021].","Jak jest oznakowany przebieg granicy polsko-białoruskiej?, https://www.czeremcha.pl/index.php?option=com_ content&view=article&id=2077:jak-jest-oznakowany-przebieg-granicy-polsko-bialoruskiej&catid=127 &Itemid=940 [dostęp: 19.11.2021].","Kodeks Etyki Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, https://sdp.pl/kodeks-etyki-sdp/ [dostęp: 2.12.2021].","Najbardziej opiniotwórcze media w Polsce 01–30.09.2021, 2021, https://www.imm.com.pl/najbardziejopiniotworcze- media-w-polsce-2020-raport-roczny/ [dostęp: 25.03.2022].","Najbardziej opiniotwórcze media w Polsce 01.01–31.12.2020, https://www.imm.com.pl/najbardziejopiniotworcze- media-w-polsce-2020-raport-roczny/ [dostęp: 25.03.2022].","Pacewicz P., 52 proc. za wypychaniem uchodźców. Mężczyźni na zimno, kobiety ze współczuciem https://oko.press/52-proc-za-wypychaniem-uchodzcow-mezczyzni-na-zimno-kobiety-zewspolczuciem/? fbclid=IwAR3n4Tu_mAyo-hvxySdBMMjiDXzZ3yu-yXvrXOOQBq9GT9GH4q_ BrQNEcOA [dostęp: 22.03.2022].","Drogowe przejścia graniczne, https://granica.gov.pl/przejscia.php?v=pl [dostęp: 11.11.2021].","Okrasa M., RPO: nieprzyjmowanie wniosków o ochronę międzynarodową w strefie przygranicznej to naruszenie prawa. Odpowiedź MSWiA,, 2021, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-nieprzyjmowanie-wnioskowo- ochrone-miedzynarodowa-w-strefie-przygranicznej-naruszenie [dostęp: 25.11.2021].","Okrasa M., Zmiany w rozporządzeniu w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego są sprzeczne z Konwencją Genewską i Konstytucją RP. Wystąpienie generalne RPO do MSWiA, https://bip. brpo.gov.pl/pl/content/zmiany-w-rozporzadzeniu-w-sprawie-czasowego-zawieszenia-lub-ograniczeniaruchu- granicznego [dostęp: 23.11.2021].","Prognoza czasów oczekiwania, https://granica.gov.pl/prognozy.php?hdata=1636675871&hzmiana=5&v =pl&k=w&p=b&c=t&s_przejscie=Kuznica&s_typ=1 [dostęp: 12.11.2021].","Statystyki migracyjne – Cudzoziemcy w Polsce, https://udsc.prowly.com/125414-cudzoziemcy-w-polscepo- 2020-r [dostęp: 24.11.2021].","Uchodźca czy migrant? Tłumaczymy różnice i wyjaśniamy ich sens, https://www.unhcr.org/pl/365- plwiadomosci2016uchodzca-czy-migrant-tlumaczymy-roznice-i-wyjasniamy-ich-sens-html.html [dostęp: 22.11.2021].","Wiarygodność mediów, Komunikat z badań CBOS 2019, nr 70, https://cbos.pl/SPISKOM. POL/2019/K_070_19.PDF [dostęp: 24.06.2022]."]}
Databáze: OpenAIRE