Türkiye’de tarihsel süreçte tarım politikası ve planlama deneyimi

Autor: Mehmet Kaya, İrfan Kalayci
Přispěvatelé: İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2021
Předmět:
Zdroj: Volume: 13, Issue: 2 23-34
Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
ISSN: 2687-3427
Popis: Bu çalışmanın konusu ve amacı, Türkiye’de tarımsal üretimin artırılması için ihmal edilen sektörel planlamanın önemine dikkat çekmektir. Bugüne kadar tüm hükümetler, ülkemizin gıda ihtiyacını kendi kendine karşılamasını hedeflemiştir. Atatürk döneminde ekonomi, yokluk ve zorluklar içinde tarımsal ağırlıklı idi. 1923’te İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlar ile tarımsal üretim için bir yol haritası çizilmiştir. 1938-1950 dönemi tarımsal devletçilik ile geçerken Çiftçiyi Topraklandırma Yasası çıkarılmıştır. Liberal 1950-1960 döneminde Marshall Yardımı kapsamında traktör ithalatı sayesinde tarımsal üretim görece artmaya başlamıştır. 1960-1980 planlı kalkınma döneminde tarımsal üretimde beş yıllık planlamalar esas alınarak ithal ikameci sanayileşmeye geçilmiştir. Tarımda kendi kendine yeterlilik büyük ölçüde sağlanmaya çalışılmıştır. 1980’de ünlü 24 Ocak Liberal İstikrar Kararları ile serbest piyasa düzenine geçilmiş ve tarım sektöründe ihracata dayalı büyüme politikaları uygulanmaya başlanmıştır. Ondan sonra da beş yıllık kalkınma planlamaları yapılmaya, fakat tarım biçimsel olarak planlanmaya devam edilmiştir. Gelinen süreçte tarımın piyasanın insafına bırakılması sonucunda ithalatçılık artmış, tarımsal kamu işletmeleri özelleştirilmiş ve yerli üreticiler dış rekabetten korunamamıştır. Türkiye verimli topraklara ve girişimci çiftçilere sahip olmasına rağmen dışa bağımlı ve zayıf bir tarım ülkesi haline gelmiştir. Bu makro ekonomik sorunu çözmenin yolu etkili bir tarımsal planlama stratejisini uygulamaktır. Bu strateji bağlamında, tarım sektörüne verimli üretimi artıracak teşvikler verilmeli, ithalat eğilimi sınırlandırılmalı, yaşamsal önem taşıyan tarımsal kamu işletmeleri yeniden yapılandırılmalıdır. Böylece yerli üretim ve ucuz tüketim artarken tarımsal ithalata bağlı cari açık da azalabilecektir.
In this subject and purpose of the study is to take attention to the importance of sectoral planning neglected for increasing agricultural production in Turkey. Until today, all the governments have aimed to satisfy the food requirements of our country by themselves. In the period of Atatürk, the economy was mainly agricultural, in the absence and difficulties. A road map for agricultural production was drawn with the decisions taken in the Izmir Economy Congress in 1923. While the period of 1938-1950 was passed with agricultural statism, the law of landing the farmer was legislated. In the liberal 1950-1960 period, agricultural production started to increase relatively thanks to the import of tractors under Marshall Aid. In the planned development period of 1960-1980, import substitution industrialization was adopted based on five-year planning in agricultural production. Self-sufficiency in agriculture has been tried to be achieved to a certain extent. The free market order was adopted and export-based growth policies were implemented in the agricultural sector with the Liberal Stability Decisions of January 24 in 1980. After that, five-year development plans were made, but it was continued to be formally planned in agriculture. Imports increased, agricultural public enterprises were privatized, and domestic producers could not be protected from foreign competition as a consequence the opening of agriculture to the outside world.
Databáze: OpenAIRE