| Popis: |
Tesis (p-Hub) yerlestirme problemi, mal, hizmet ve bilgi dagitim sistemi stratejilerini konumlandirmayi amaclayan polinomsal zamanda dogrulanabilen karar problemlerinin karmasiklik sinifi olarak bilinmektedir. Dagitim sistemlerinde istenen duzeyde bir hizmet kalitesini kabul edilebilir bir maliyetle elde etmek icin birbirine tahsis edilmis hatlarla birbirine baglanmis dugumlerden olusan bir ag tasarlanabilir. Tasarlanan bu agin uygun cozum maliyetli olmayabilir. Bundan dolayi toplam ulasim maliyetini azaltmatabilmek amaciyla, diger dugumler icin birlestirme veya yonlendirme noktasi olarak calisan bazi tesisler (hublar) kullanilabilir. Tasimacilik yonetimi, kentsel yonetim, servis merkezlerinin konumlandirilmasi, sensor aglarinin tasarimi, bilgisayar muhendisligi, bilgisayar aglarinin tasarimi, iletisim aglarinin tasarimi, guc muhendisligi, onarim merkezlerinin konumunu, elektrik hatlarinin bakimi ve izlenmesi ile imalat sistemlerinin tasarimi gibi sorunlarin cozumunde bu tur aglari olustururken hub'lar kullanilmaktadir. Hub'li zorlu bir nokta, hangi dugumlerin ag ozelliklerinin farklilik gosterebilecegine ve hub konum noktalari olarak kullanilacagina karar vermektir. Hub’li yer tahsisinde kisa zamandaki iyi bir cozum, uzun hesaplamalar sonucunda elde edilen en iyi cozumden daha etkilidir. Hem kisa zamanda hemde optimum cozum elde edebilmek amaciyla p-Hub problemlerinin cozumunde son zamanlarda sezgisel temelli algoritmalar ise kosulmaktadir. Bundan dolayi bu calismada p-Hub konum problemini cozmek icin Yapay Ari Koloni (YAK) algoritmasi onerilmistir. Bu calismada, YAK algoritmasi p-Hub yer tahsisi problem cozumu icin dugum sayisina bagli olarak uc farkli durumda uygulanmistir. Birinci durum merkezde sabit olarak bulunan uc adet tesis ve toplam yirmi dugum, ikinci durum merkezde sabit alti adet tesis ve bunlara bagli otuz dugum, ucuncu durum ise merkezde sabit yedi tesis ve bu tesislere bagli kirk dugumden olusmaktadir. YAK algoritmasi ile elde edilen minimum yer tahsisi maliyet fonksiyonu cozumleri tablolar ve grafiklerle verilmistir. Elde edilen sonuclar literaturde yer alan Parcacik Suru Optimizasyonu sonuclari ile karsilastirilmistir. Calisma sonucunda p-Hub yer tahsisi problem cozumunde YAK’in daha iyi sonuc elde ettigi gorulmustur. Bundan dolayi yonerilen YAK algoritmasinin tesis tahsisi (p-Hub) problemi cozumu icin uygun bir yontem oldugunu gostermistir. |
