| Popis: |
Bu çalışma Batı dünyasında Haly Abbas olarak tanınan ʿAlī b. el-ʿAbbās el-Mecūsī’nin Kāmilu’ṣ-Ṣınāʿati’ṭ-Ṭıbbiyye adlı eserinin tıbbın pratiğine ait olan ikinci kısmının “sağlığın korunması” üzerine olan birinci makalesinin “yaşlıların tedbiri” üzerine olan 24. bölümün Türkçeye çevrilerek sunulması, tartışılması ve Türk tıp tarihi literatürüne kazandırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmada esas olarak Kāmilu’ṣ-Ṣınāʿati’ṭ-Ṭıbbiyye’nin 1294/1877 yılında Bulak Matbaası’nda basılmış Arapça nüshası ile 1492 yılında Venedik’te basılmış Latince nüshasıkullanılmış, nüshalardaki bölümler makalenin yazarları tarafından Arapçadan ve Latinceden Türkçeye çevrilmiştir. Arapça ve Latince metinler arasında bulunan farklılıklar dipnotlar şeklinde gösterilerek Arapça metnin esas alındığı bir Türkçe metin hazırlanmış ve bulgular bölümünde sunulmuştur. Kāmilu’ṣ-Ṣınāʿati’ṭ-Ṭıbbiyye’de yer alan bu bilgiler Hippokrates’in Aforizmalar, Galenus’un De sanitate tuenda, Oribasius’un Synopsis ve Euporistes, Aeginalı Paulus’un Epitome ve Ebū Bekr Muḥammed b. Zekeriyyā el-Rāzī’nin Kitābu’l-Manṣūrī fī’ṭ-Ṭıbb adlı eserlerinde yer alan konuyla ilgili bilgiler eşliğinde tartışılmış ve ilgili bölümün tıp tarihindeki yeri saptanmaya çalışılmıştır. ʿAlī b. el-ʿAbbās el-Mecūsī’nin yaşlılık üzerine verdiği bilgilerin ve yaşlıların tedbirlerinde uyulması gereken prensiplerin Humoral paradigma kapsamında Hippokrates’le birlikte özellikle Galenus’un fikirleriyle uyumlu olduğu ve ʿAlī b. el-ʿAbbās el-Mecūsī’nin adı geçen bu bölümde Galenus’un yazdıklarını özetlediği görülmüş, Oribasius’un Euporistes’te yazdığı bölümün de bu işlem için sanki bir şablon gibi kullanıldığı fark edilmiştir. |
