Popis: |
Bu çalışmada İslam ekonomisine dair dört farklı görüş ele alınarak eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu görüşlerden ilki, kapitalizmin kökeninin İslam’da olduğu görüşüdür. Bu görüşü savunanların anakronik bir okuma yaparak kurumlar ve ilişkiler arasındaki benzerliklere odaklanıp farklılıkları göz ardı ederek bir İslam ekonomisi tanımı yaptıkları görülmektedir. İkinci görüş, bilginin İslamileştirilmesi bağlamında iktisadi görüşlerin içerisinde bulunan seküler ve İslam’a uygun olmayan bilgilerin çıkartılarak yerine İslami bir dünya görüşüne uygun bilgilerin yerleştirilmesi şeklinde tanımlanan İslami ekonomi anlayışıdır. Bu görüşte dikkat edilmesi gereken iki husus (1) arındırılması gereken unsurların farkına varmanın ve gerçekten arındırabilmenin imkanı ve (2) yerleştirilmesi gereken İslami görüşlerin ne kadar İslami olacağı noktalarıdır. Üçüncü görüş, İslam ekonomisinin Şeriat’ın gayeleri bağlamında anlamlandırmaktır. Özellikle makro politikalar bağlamında İslam ekonomisinin yaklaşımlarını belirleyen bir görüş olarak Şeriat’ın gayeleri ve maslahat kavramları soyut olmaları ve aydınlanmacı eğitim ile şekillenmiş akıllar tarafından İslam’ın gayelerinin çarpıtılarak kapitalizmin gayelerinin ön plana çıkarılması tehlikesini barındırması sebebiyle dikkatle yaklaşılması gereken bir pozisyondur. Son görüş ise İslam’ın ontolojik ve epistemolojik kaynakları üzerine inşa edilmiş İslami bir düzeni ve bu düzendeki sistemlerin çerçevesini ifade eden İslam politik ekonomisi görüşüdür. Bu görüşle ilgili en önemli eleştiri, kapitalist sistemin hegemonyası altında bu tarz bir makro dönüşümün ve normatif inşanın ne derece başarılı olabileceği sorunudur. |