ТІЛ ҮЙРЕТУДЕГІ ЭМОТИВТІ ЛЕКСИКАНЫҢ РӨЛІ: ЭМОТИВТІ-КОГНИТИВТІ ҚҰЗЫРЕТТІЛІК

Jazyk: kazašština
Rok vydání: 2022
Předmět:
DOI: 10.48371/peds.2022.67.4.016
Popis: Күнделікті өмірде, тілдік қатынас кезінде эмоцияны білдіру үшін жиі қолданылатын тіл элементтерін дұрыс меңгеру нәтижеге жетуде маңызды рөл атқарады. Одағай, фразеологиялық тіркестер, қаратпа сөз, қос сөздер сынды эмоцияны айшықтайтын элементтер мен контекстегі эмотивтер тілдің, ұлт мәдениетін бейнелей отырып, айтылымға белгілі күш қосады, қатынасқа жанды әсер береді. Осындай элементтерді өзге тіл өкілдерінің үйрене алмауы айтушының мақсатты ойын түсінікті жеткізуде қиындықтар тудырады. Осыған орай, тілдік қарым-қатынас кезінде тіл үйренушінің эмоциялық күйге сай сөз немесе сөз топтарын қолдану арқылы кімге қалай әсер ететіндігінің маңызы ортаға шығады. Осы бағытта жазылған зерттеулер мен тіл үйретуге арналған құралдарды саралау барысында тілді үйретуде психологиялық көзқарастардың, тіл үйренушінің эмоционалды қабылдау ерекшеліктерін, әр тілдің эмотивті реңін тіл үйретуге ұтымды пайдаланудың тиімділігін байқадық. Тәжірибе алу мақсатында тіл үйрету құралдарын құрастыруда көбіне негізге алынып жүрген әрі өз жүйесі жағынан үлгіге айналған тұратын орыс, ағылшын тілдерінің ғана емес, қазірде әлем бойынша көп басымдық беріліп жатқан түрік тілін үйрету құралдарына мән берілді. Яғни зерттеу нысанымызға түрік тілінің дәріс кітаптары мен қазақ тілін үйретуге арналған құралдар алынды. Зерттеу жұмысымыздың мақсаты да эмоцияның, эмотивті лексиканың тілді шет тілі ретінде үйретуде атқарар рөлін анықтап, оның теориялық мәнін ашу, сөздердің эмотивті әлеуетін, эмоционалды интеллектінің рөлін көрсету болып табылады. Ол үшін тіл үйретуге арналған құралдардағы эмотивтерді топтастыра отырып, қолданыс жиілігі, екі тіл арасындағы ұқсастықтар, деңгейаралық байланыстар, лексикалық сипатын анықтау қажет деп санадық. Сол арқылы қазақ тілін үйретудің де өзге тілдер практикасы бойынша тез әрі оңай қабылданатын жолдары мен эмотивтілікке мән берудің маңызы жөнінде тұжырымдар мен талдау нәтижелеріне қол жеткізілді. Сондай-ақ эмоционалды зиятты қазіргі педагогтер мен тіл үйренушілердің бір компоненті ретінде қарастырып, жеке тұлғаның дамуында жетістіктердің тек оның өмір тәжірибесі, білімі, дағды-қабілеттеріне ғана емес, эмоционалды зият деңгейіне де тікелей байланысты екендігі дәлелденді.
Правильное усвоение элементов языка, часто используемых для выражения эмоций в повседневной жизни, во время речевого общения, играет важную роль в достижении результата. Эмотивные элементы и контексты, такие как междометия, фразеологические фразы, слова, пословицы, выражения эмоций и т. д., отражают культуру языка, нации, придают выраженную силу произношению, дают живой эффект коммуникации. Невозможность усвоения таких элементов представителями других языков создает трудности в передаче осмысления целенаправленной игры говорящего. В связи с этим, при языковом общении важно, как языковед воздействует на кого, используя слова или группы слов, соответствующие эмоциональному состоянию. В ходе исследований и анализа средств обучения языку, написанных в данном направлении, мы обнаружили, что психологические подходы к обучению языку, особенности эмоционального восприятия изучаемого языка, рациональное использование эмоциональных оттенков каждого языка для обучения языку способствуют достижению положительного результата. В целях приобретения опыта в разработке языковых средств уделялось большое внимание не только живущим русским, английским языкам, которые во многом стали основой и образцом для своей системы, но и турецким, которым в настоящее время уделяется большое внимание во всем мире. То есть на объект исследования были взяты лекционные книги турецкого языка и книги для обучения казахскому языку. Целью нашей исследовательской работы также является выявление роли эмоций, эмотивной лексики в обучении языку как иностранному, раскрытие его теоретической сущности, демонстрация эмотивного потенциала слов, роли эмоционального интеллекта. Для этого мы посчитали необходимым сгруппировать эмотивы в средствах обучения языку, определить частоту употребления, сходство между двумя языками, межуровневые связи, лексический характер. Тем самым были достигнуты выводы и результаты анализа относительно быстро и легко воспринимаемых путей обучения казахскому языку по практике других языков и значимости внимания к эмоциональности. Также, рассматривая эмоциональный интеллект как один из компонентов современных педагогов и изучающих язык, доказано, что достижения в развитии личности напрямую зависят не только от ее жизненного опыта, знаний, умений, но и от уровня эмоционального интеллекта.
Proper assimilation of language elements, which are often used to express emotions in everyday life, in language communication, plays an important role in achieving results. Elements that express emotions, such as conjunctions, phrases, words and emotions in context, reflecting the culture of the language and nation, add a certain strength to pronunciation, give a lively effect to communication. The inability to learn such elements by representatives of other languages creates difficulties in conveying the meaning of the intended speech of the speaker. In this regard, in language communication, it is important to understand how a language learner reacts to someone using words or groups of words that correspond to their emotional state. In the course of research written in this direction and the differentiation of language teaching tools, we found that psychological approaches to Language Teaching, features of emotional perception of the language learner, rational use of the emotional tone of each language for language learning have a special impact on achieving a positive result. In order to gain experience in the development of language teaching tools, special attention was paid to the tools of teaching not only Russian and English, which have become models in their system, but also Turkish, which are now widely used around the world. In other words, the subject of the study received lecture books on the Turkish language and books for teaching the Kazakh language. The purpose of our research work is to determine the role of emotives, emotive vocabulary in teaching a language as a foreign language, to reveal its theoretical essence, to show the emotive potential of words, the role of emotional intelligence. To do this, we considered it necessary to group the emotions in the language teaching tools, determine the frequency of use, similarities between the two languages, inter-level connections, and lexical nature. Thus, the results of the analysis and conclusions on the importance of teaching the Kazakh language in the practice of other languages, as well as on the importance of paying attention to emotionality were obtained. Considering emotional intelligence as one of the components of modern teachers and language learners, it is proved that achievements in the development of the individual are directly related not only to his life experience, knowledge, skills and abilities, but also to the level of emotional intelligence.
Педагогические науки, Выпуск 4 (67) 2022
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: