Cavidannâme Mütercimi Derviş Murtaza Bektaşi’nin mesnevisinde Hurufi unsurlar

Autor: Vesile Albayrak Sak
Rok vydání: 2019
Předmět:
Zdroj: RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. :241-258
ISSN: 2148-7782
DOI: 10.29000/rumelide.541016
Popis: Bu çalışmamızda Konya Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesi El Yazmaları 15063 numarada kayıtlı Derviş Murtaza Bektaşi’nin 119 beyitlik Mesnevisi ele alınmıştır. Derviş Murtaza Bektaşi’nin söz konusu eseri Hurufiliğin Alevi-Bektaşiliğin düşünce ve kültür dünyasına etkiler yapması bakımından önemlidir. Bu makalede Hurufiliğin ana kaynağı Câvidannâme’nin muhtasarı olan Câvidan-ı Sağîr’i 1048/1639’da Dürr-i Yetîm olarak tercüme eden XVI. XVII. yüzyıllarda yaşamış, Hurufi çevrelere önemli katkılarda bulunmuş görünüşte Bektaşi ancak gerçekte Hurufi olan Derviş Murtaza Bektaşi’nin Mesnevisi ele alınmıştır. Derviş Murtaza Bektaşi’nin anlamları gizlemek için yaptığı kısaltmalar ve sembollerle dolu olan eseri Hurufilik bağlamında irdelenip, Hurufi terimler açılarak metne anlam açısından girilmeye çalışılmış ve Hurufiliğin Bektaşiliğe etkileri üzerinde durulmuştur. Osmanlı coğrafyasında Cavidannâme’nin Türkçeye çevrilmesi ile daha da meşhur hâle gelen Hurufiliğin Derviş Murtaza Bektaşi’nin gayretleriyle bir yandan Anadolu inançlarına tesirleriyle varlığını idame ettirirken diğer yandan nasıl etkileşimlere uğradığı da tespit edilmeye çalışılmıştır.
Databáze: OpenAIRE