Aby pamięć nie zginęła? Polskie Archiwum Wojenne (1915–1921) i jego zbiory

Autor: Wanda Krystyna Roman
Rok vydání: 2019
Zdroj: Archeion. 120:185-202
ISSN: 2658-1264
0066-6041
DOI: 10.4467/26581264arc.19.009.11818
Popis: Polskie Archiwum Wojenne (PAW) jest dzisiaj nieco zapomnianym przykładem na niezwykle popularne współcześnie zjawisko oddolnych inicjatyw obywatelskich, których efektem jest powoływanie archiwów społecznych. Archiwum powstało w wyniku społecznej inicjatywy grupy polskich historyków, archiwistów i bibliotekarzy zapoczątkowanej w styczniu 1915 r. w Wiedniu, a formalnie zakończonej w 1921 r. w Warszawie. Komitet i Zarząd PAW kierowały pracami związanymi z dokumentowaniem szeroko rozumianego uczestnictwa Polaków w I wojnie światowej oraz jej wpływu na gospodarkę, kulturę, obyczaje, stan umysłów i nastroje. Akcja realizowana była poprzez organizowane w terenie komitety, delegatury i ekspozytury PAW (na ziemiach polskich i za granicą) oraz wspomagana intensywną propagandą w postaci tysięcy odezw i ulotek. Efektem kilkuletniej społecznej pracy było zgromadzenie kilkuset rękopisów, kilku tysięcy tomów czasopism, prawie 100 tys. wycinków prasowych, kilkudziesięciu tysięcy odezw i afiszów, kilku tysięcy broszur oraz map, pocztówek i klisz, które przyszłym pokoleniom miały służyć jako świadectwo wojennego wysiłku Polaków. W okresie międzywojennym zbiory przechowywano i opracowywano w Centralnej Bibliotece Wojskowej (CBW). Wraz z gmachem i zbiorami CBW zbiory PAW spłonęły wskutek niemieckich bombardowań Warszawy w końcu września 1939 r. Pieczołowicie pielęgnowana pamięć o jednej wojnie uległa zagładzie podczas II wojny światowej.
Databáze: OpenAIRE