The President of the Polish Academy of Arts and Sciences, Kazimierz Nitsch and the Saint-Petersburg Academy of Sciences (according to archival documents)

Autor: Larysa Bondar, Marina Ponikarovskaya
Rok vydání: 2015
Zdroj: Krakowski Rocznik Archiwalny. 21:99-114
ISSN: 2720-0833
1233-2135
DOI: 10.4467/12332135kra.15.005.15906
Popis: Prezes Polskiej Akademii Umiejętności Kazimierz Nitsch a Petersburska Akademia Nauk (w świetle zbiorów archiwalnych) Kontakty Kazimierza Nitscha (1874–1958) – krakowskiego lingwisty, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, członka i prezesa Polskiej Akademii Umiejętności – z Petersburską Akademią Nauk rozpoczęły się jeszcze przed wyborem polskiego naukowca do jej grona. Świadectwa tych kontaktów można odnaleźć w zbiorach Petersburskiej Filii Archiwum Rosyjskiej Akademii Nauk, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie oraz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. K. Nitsch, jeszcze jako docent prywatny Uniwersytetu Jagiellońskiego, z rekomendacji Jana Rozwadowskiego i Jana Baudouina de Courtenay został zaproszony do grona autorów wieloczęściowej Encyklopedii językoznawstwa słowiańskiego, wydawanej przez Rosyjską Akademię Nauk w celu napisania rozdziału na temat dialektologii polskiej. W związku z tym Nitsch podjął szereg wypraw dialektologicznych do Królestwa Polskiego, które były możliwe dzięki wsparciu organizacyjnemu Wydziału Języka Rosyjskiego i Literatury Petersburskiej Akademii Nauk, czego świadectwa zachowały się wśród dokumentów Wydziału. Wyprawy dialektologiczne to jeden z obszarów wcześniejszej współpracy K. Nitscha z Petersburską Akademią. Pozostałe obszary znajdują odzwierciedlenie w korespondencji prowadzonej przez K. Nitscha z Aleksiejem A. Szachmatowem (1864–1920), prezesem Wydziału Języka Rosyjskiego i Literatury oraz Borysem M. Lapunowem (1862–1943), rosyjskim slawistą, członkiem Rosyjskiej Akademii Nauk, który po śmierci A. A. Szachmatowa i E. F. Karskiego (1860–1931), drugiego wybitnego slawisty i organizatora nauki, został kluczową postacią łączącą rosyjski i europejski świat slawistyczny. W Petersburskiej Filii Archiwum Rosyjskiej Akademii Nauk zachowały się listy K. Nitscha do A. A. Szachmatowa z lat 1909–1914 i do B. M. Lapunowa z lat 1930–1936; w Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie znajdują się listy do K. Nitscha: A. A. Szachmatowa z lat 1908–1912 i B. M. Lapunowa z lat 1928–1938. Treść tej korespondencji ukazuje dwa podstawowe kierunki współpracy: współudział w wydawaniu polskich i radzieckich publikacji slawistycznych oraz organizację akademickich wymian książek. Ścisłe kontakty K. Nitscha z językoznawcami radzieckimi oraz jego wybitne osiągnięcia naukowe spowodowały, że Akademia Nauk ZSRR postanowiła przedstawić jego kandydaturę na swojego członka. Pierwszy wniosek złożył B. M. Lapunow jeszcze w 1933 r., jednak wybór odbył się znacznie później – w 1947 r., kiedy K. Nitsch zajmował już stanowisko prezesa Polskiej Akademii Umiejętności. The President of the Polish Academy of Arts and Sciences, Kazimierz Nitsch and the Saint-Petersburg Academy of Sciences (according to archival documents) Contacts between Kazimierz Nitsch (1874–1958) – Krakow linguist, professor of Jagiellonian University, member and president of the Polish Academy of Arts and Sciences – with the Saint-Petersburg Academy of Sciences began even before the Polish scientist was elected to be one of its members. Evidence of these contacts can be found in the collections of the Saint-Petersburg Archives of the Russian Academy of Sciences, the PAN and PAU Archives in Krakow and the Archives of Jagiellonian University in Krakow. K. Nitsch, while still a privatdozent of Jagiellonian University, following recommendations from Jan Rozwadowski and Jan Baudouin de Courtenay, was invited to become an author of the multi-volume Encyclopedia of Slavonic Philology, published by the Russian Academy of Sciences, with the goal of writing a section on Polish dialectology. In connection with this, Nitsch undertook a wide range of dialectological trips to the Polish Kingdom, which were possible thanks to the organisational support of the Department of Russian Language and Literature of the Saint-Petersburg Academy of Sciences. Evidence of this support is stored among the Department’s documents. The dialectological trips were just one of the areas of early cooperation between K. Nitsch and the Saint-Petersburg Academy. The other areas are reflected in the correspondence conducted by K. Nitsch with Aleksey A. Shakhmatov (1864–1920), President of the Department of Russian Language and Literature as well as with Boris M. Lyapunov (1862–1943), a Russian Slavonic expert, member of the Russian Academy of Sciences, who after the death of A. A. Shakhmatov and E. F. Karski (1860–1931), the second great Slavonic expert and organiser of science, became a key figure connecting the Russian and European worlds of Slavonic experts. The St Petersburg Archives of the Russian Academy 114 Larisa Bondar, Marina Ponikarovskaya of Sciences contain letters from K. Nitsch to A. A. Shakhmatov from the years 1909–1914 and to B. M. Lyapunov from 1930–1936; the PAN and PAU Archives in Krakow contain letters to K. Nitsch: from A. A. Shakhmatov during the years 1908–1912 and from B. M. Lyapunov in 1928–1938. The content of this correspondence presents two basic directions of cooperation: participation in the preparation of Polish and Soviet Slavonic publications as well as organisation of the academic exchange of books. The close contacts between K. Nitsch and Soviet linguists as well as his excellent scientific achievements meant that the USSR Academy of Sciences decided to present him as a candidate for membership. The first application was submitted by B. M. Lyapunov in 1933, however, the election took place significantly later – in 1947 when K. Nitsch had already taken up the position of President of the Polish Academy of Arts and Sciences.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: