| Popis: |
PIERWIASTKI ZIEM RZADKICH W KONKRECJACH Fe-Mn Z POŁUDNIOWEGO BAŁTYKU – BADANIA WSTĘPNE Abstrakt. W latach 1976–1990 Panstwowy Instytut Geologiczny realizowal prace geologiczne na Polskich Obszarach Morskich. Oprobowano 7500 miejsc, a w 260 stwierdzono wystepowanie konkrecji. W roku 1980 prace kartograficzne prowadzono m.in. na obszarze progu oddzielającego Basen Bornholmski od Rynny Slupskiej, gdzie stwierdzono wystepowanie licznych konkrecji Fe-Mn. W niniejszym artykule są prezentowane wyniki analiz konkrecji pobranych na 4 stanowiskach. Badania dotyczą konkrecji nastepujących typow: dyskoidalnych D, nieregularnych I oraz przejściowych D-I. Badane konkrecje charakteryzują sie zmiennym skladem glownych tlenkow (Fe, Mn). Maksymalna zawartośc Fe2O3 wynosi 26,63%, a MnO 23,18%. Łączna średnia zawartośc REE + Y w badanych probkach jest na poziomie 165,11 ppm, ΣLREE – 145,72 ppm i ΣHREE – 19,39 ppm. Zauwazalne jest wzbogacenie w LREE w porownaniu do HREE. Konkrecje w wiekszości są zbudowane z tlenkow i wodorotlenkow Fe i Mn o bardzo niskim stopniu krystaliczności (praktycznie fazy mineralne są amorficzne). Glownymi potwierdzonymi fazami manganu są birnessyt i todorokit. Pozostalymi glownymi skladnikami konkrecji są: kwarc terygeniczny, albit, mikroklin, glaukonit i muskowit, klinochlor, mineraly ilaste: illit, chloryt. Wartośc tempa wzrostu w badanych konkrecjach, określona z uzyciem chronometru kobaltowego, wynosi od 0,006 do 0,134 mm/yr –1. Na podstawie zawartości Fe, Mn oraz (Cu + Co + Ni) badane konkrecje określono jako hydrogeniczne, podczas gdy uzywając zalezności REE (Cesn/Cesn · vs. Nd) jako diagenetyczne. |
