| Popis: |
Dunya genelinde giderek artan yuksekogretimdeki ogrenci sayisina paralel olarak, Turkiye’de de yuksekogretime yonelik hem talep hem de arz yukselisi soz konusudur. Diger taraftan, 2019’da kayitlanmayan ogrenci kontenjan oranin toplam kontenjanin %22’sini olusturmasi Turk yuksekogretiminde yasanan arz-talep dengesizligini ortaya koymaktadir. Turkiye’nin tum insan kaynaginin temel niteliklerini sekillendiren ogretmenlerin yetistirildigi programlara iliskin arz-talep dengesinde yasanabilecek boylesi bir durumun ise, mevcut kontenjan belirleme stratejilerinin surdurulebilirligini derinden etkileyecegi aciktir. Bu baglamda, ogretmenlik programlarina ait kontenjanlarin tercih edilme ve yerlesenlerin kayitlanma durumlarinin incelenmesi yapilan arastirmanin amacini olusturmaktadir. Arastirma, Yuksekogretim Program Atlasi (YPA) uzerinden erisilen verilerin ikincil kullanimina dayali, genel tarama modelinde tasarlanmistir. YPA platformundan derlenen veri seti uzerinden, 23 ogretmenlik programina ait kontenjan bilgileri, tercih edilme miktarlari ve yerlesme oranlari betimsel istatistikler (frekans, yuzde, vb.) ile belirlenmis ve grafiklestirilerek/tablolastirilarak sunulmustur. Ayrica, her bir ogretmenlik programi icin yerlesen ogrencilerden kayit yaptirmayanlarin sayilari kullanilarak, yerlesme ve kayitlanma sonrasi bos kalan kontenjan miktarlari hesaplanmistir. Yapilan analizler, 2019 yilinda ogretmenlik programlarina 42.746 kontenjan ayrildigini ve bu programlara ogrencilerin toplam kontenjandan yaklasik 30 kat fazla tercih listelerinde yer verdigini gostermektedir. Diger taraftan, yerlestirme islemi sonrasi 2.096 kontenjanin tercih edilmedigi ve ogretmenlik programlarina yerlesen ogrencilerden de 1.021 ogrencinin kayit yaptirmadigi tespit edilmistir. Tercih edilmeyen program kontenjanlarinin buyuk bolumunun Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti’ndeki universitelere (ornegin, en cok ogrenci alan PDR program icin %72 tercih edilmeyen kontenjan) ve ardindan vakif universitelerine (ayni ornek bolum icin, yaklasik %10 tercih edilmeyen kontenjan) ait oldugu; devlet universitelerindeki programlarda ise minimum duzeyde (%1’in altinda yerlesme olmayan kontenjan) kaldigi gorulmektedir. Elde edilen tum bu bulgular atama bekleyen ogretmen sayilari, yapilan atama sayisi ve yeni aciklanan program kontenjanlari ile bir butun halinde tartisilmis ve ogretmenlik programlarina uygun adaylarin yerlesmesini destekleyebilecek bir planlamaya iliskin oneriler sunulmustur. |
