| Popis: |
Η παρούσα διατριβή αφορά στην αξιοποίηση των επίμαχων ζητημάτων στη διδασκαλία της Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τις τελευταίες δεκαετίες τα επίμαχα ζητήματα έχουν προταθεί με σκοπό την ανάπτυξη της πολιτότητας. Στην ιστορική εκπαίδευση χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς. Αυτή η μελέτη διερευνά την επίδραση των επίμαχων ζητημάτων στην καλλιέργεια της ιστορικής σκέψης και των δευτεροβάθμιων ιστορικών εννοιών. Επίσης, εδράζεται σε μια εκτεταμένη βιβλιογραφία σχετικά με τις ιδέες των διδασκόμενων για τις διαφορετικές αφηγήσεις, τον τρόπο διαχείρισης αντικρουόμενων πηγών και, επομένως, τις αντιλήψεις τους για τoν επιστημολογικό χαρακτήρα της Ιστορίας. Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνήσει αν μια δομημένη, πολυπρισματική διδασκαλία ενός επίμαχου ζητήματος, που εστιάζει στην επιστημική φύση της Ιστορίας και αξιοποιεί παιχνίδια ρόλων και διαφορετικές πηγές, θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης. Το ιστορικό πλαίσιο αφορούσε στον εμφύλιο της δεκαετίας του 1940 και, ειδικότερα, σε μία αμφιλεγόμενη πτυχή του, τις μετακινήσεις παιδιών της βόρειας Ελλάδας από τις δύο αντίπαλες πλευρές. Η έρευνα είχε ημι-πειραματικό σχεδιασμό και διεξάχθηκε σε τρία γυμνάσια του νομού Ξάνθης την άνοιξη του 2017 και 2018. Το δείγμα αποτελούνταν από 94 μαθητές και μαθήτριες της Γ΄ Γυμνασίου. Για την καταγραφή των ιδεών τους χρησιμοποιήθηκαν κυρίως τρία εργαλεία: α) γραπτοί έλεγχοι πριν και μετά την παρέμβαση, β) ηχογραφήσεις των διδασκαλιών και γ) συνεντεύξεις επιλεγμένων μαθητών. Η ποιοτική και ποσοτική ανάλυση των δεδομένων οδήγησε στα εξής ευρήματα: α) το πεδίο των ιδεών των μαθητών είναι σύνθετο και τα μοντέλα ιστορικής σκέψης οφείλουν να είναι ευέλικτα και προσαρμόσιμα στις ιδιαιτερότητες του θέματος και των πηγών, β) μία δομημένη διδασκαλία με έμφαση στη διαδικαστική γνώση μπορεί να συμβάλει στην εκλέπτυνση των ιστορικών δεξιοτήτων αρκετών μαθητών ως έναν βαθμό. Συμπερασματικά, προτείνεται ένα καλύτερα δομημένο πρόγραμμα σπουδών και μια συστηματική επιμόρφωση του διδακτικού προσωπικού στην καλλιέργεια των δευτεροβάθμιων εννοιών με μαθητοκεντρικές στρατηγικές. |
