| Popis: |
Hemen hemen tum dilbilgisi kitaplarinda “yuklemi sonda olmayan cumle” seklinde tanimlanan devrik -kimi kaynaklarda kuralsiz- cumle, daha cok konusma dilinde ve konusma diline yakin bir dille yazilmis metinlerde gorulur. Devrik cumleye Turk dili tarihinin her doneminde az cok rastlanmaktadir. Kokturkcede nadiren gorulen devrik cumleler, Eski Uygur Turkcesi doneminden itibaren dilimizde daha sik gorulmektedir. Turkiye Turkcesinde ise devrik cumle, Dil Devrimi’nden sonra Nurullah Atac (1898-1957) gibi yazarlarin bilincli gayretleriyle yazi dilinde tekrar canlanmaya baslamistir. Bu calismada Grek harfli Turkce (Karamanlica) ile yazilmis bir Zebur (Psaltrion)’da gecen devrik cumleler, yapilari bakimindan incelenmistir. Calismada devrik cumleler, yuklemden sonra tek ogenin bulundugu devrik cumleler, yuklemden sonra birden cok ogenin bulundugu cumleler olmak uzere ikiye ayrilarak incelenmistir. Inceledigimiz metindeki devrik cumlelerin cogu Turkce diger metinlerde de rastlanabilecek yapidadir. Yuklemden sonra birden cok ogenin geldigi cumle orani telif Turkce metinlere gore nispeten fazladir. Bazi devrik yapilarin ise Yunancanin etkisini tasidigi gorulmektedir. |
