Γεωλογικοί και γεωμορφολογικοί παράγοντες διαμόρφωσης της εσωτερικής τρωτότητας σκληρών διερρηγμένων πετρωμάτων

Autor: Dimitra Leonidopoulou
Rok vydání: 2014
DOI: 10.12681/eadd/17314
Popis: Η παρούσα διατριβή πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του Προγράμματος, ΠΕΝΕΔ 2001 της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και σκοπό είχε την μελέτη της επίδρασης των γεωμορφολογικών παραγόντων στη διαμόρφωση της εσωτερικής τρωτότητας, έτσι ώστε να διατυπωθούν γεωμορφολογικά κριτήρια, προκειμένου να συμπεριληφθούν στις μεθόδους εκτίμησης της τρωτότητας και να εφαρμοστούν στη Νήσο Τήνο, ώστε να δημιουργηθεί ένας τελικός χάρτης τρωτότητας από πλευράς γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών για τη Νήσο Τήνο. Η έννοια της τρωτότητας (vulnerability) στηρίζεται στην παραδοχή ότι το φυσικό περιβάλλον έχει τη δυνατότητα να προσφέρει προστασία, ως ένα βαθμό, στους υπόγειους υδροφορείς, από τους ρυπαντές που εισέρχονται στο υπέδαφος, από φυσικά ή ανθρωπογενή αίτια. Έτσι, γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική η ανάγκη έρευνας της τρωτότητας, που όμως έχει υποεκτιμήσει ή αγνοήσει τους γεωμορφολογικούς παράγοντες. Η Τήνος είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων, έχει σχήμα ορθογωνίου τριγώνου και γεωγραφικά ανήκει στις ανατολικές Κυκλάδες. Το κλίμα του νησιού είναι ξηρό-εύκρατο. Οι τιμές της θερμοκρασίας αέρα κατά τον χειμώνα κυμαίνονται στους 10- 11°C ενώ το καλοκαίρι στους 26° C. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 250-300mm. Η σχετική υγρασία αέρα λαμβάνει τιμές της τάξης του 65-70%. Κατά την ψυχρή περίοδο οι επικρατούντες άνεμοι είναι οι βόρειοι και οι βορειοανατολικοί και κατά την θερμή περίοδο επικρατούν οι Ετήσιοι Άνεμοι με μεγάλη συχνότητα και ένταση. Το νησί της Τήνου υπάγεται στην γεωτεκτονική ενότητα που είναι γνωστή σαν Αττικοκυκλαδική Κρυσταλλοσχιστώδης Μάζα. Στη γεωλογική δομή της μετέχουν η ομάδα ή ακολουθία των μεταμορφωμένων πετρωμάτων, η οποία κυριαρχεί, η ομάδα των μαγματικών πετρωμάτων και η ομάδα ή ακολουθία των τεταρτογενών ιζημάτων. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη τριών κύριων κατηγοριών πτυχών και δύο ομάδων ρηγμάτων. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ασθενή σεισμικότητα. Οι βασικοί παράγοντες που επιδρούν και διαμορφώνουν τον υδρογεωλογικό χαρακτήρα είναι ο διαπερατός χαρακτήρας των γεωλογικών σχηματισμών, λόγω δευτερογενούς πορώδους, οι εναλλαγές διαπερατών και αδιαπέρατων στρωμάτων, ο τεκτονισμός και ο βαθμός κερματισμού και αποσάθρωσης των πετρωμάτων. Η σημαντικότερη αιτία του σχηματισμού των κοιλάδων κατά μήκος των οποίων εμφανίζεται η πλειοψηφία των πηγών, είναι κυρίως ο τεκτονισμός. Συγκεκριμένα, καθώς οι ασυνέχειες κατακερματίζουν τα ανώτερα στρώματα διευκολύνουν την κατείσδυση των επιφανειακών νερών. Καθώς το νερό κατεισδύει σε βαθύτερα στρώματα του σχιστόλιθου, συναντά τον υγιή σχιστόλιθο, ο οποίος είναι αδιαπέρατος σε σχέση με τον υπερκείμενο κατακερματισμό, με αποτέλεσμα στο σημείο επαφής κατακερματισμένου/ υγιούς σχιστόλιθου και ανάλογα με την τοπογραφία να δημιουργούνται πηγές. Η μορφολογία του νησιού ελέγχεται κυρίως από την εξάπλωση των λιθολογικών σχηματισμών και το τεκτονικό καθεστώς. Επηρεάζεται, όμως, σημαντικά και από το κλίμα, καθώς επίσης καθοριστικό ρολό έχει και η ανθρώπινη δραστηριότητα. Στο νησί μπορούν να διακριθούν τρεις μορφολογικές ενότητες. Η πρώτη ενότητα καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού, η δεύτερη ενότητα εμφανίζεται στα δύο άκρα του νησιού, καθώς και στις βόρειες ακτές και η τρίτη ενότητα βρίσκεται το ανατολικό τμήμα του νησιού και χαρακτηρίζεται από τις μορφές εξαλλοίωσης των γρανιτών.
Databáze: OpenAIRE