ВОЗМОЖНОСТИ И МЕТОДЫ ОЦЕНКИ ПРОФИЛАКТИЧЕСКИХ ПРОГРАММ ПРИ ТРЕВОЖНО-ДЕПРЕССИВНЫХ РАССТРОЙСТВАХ У ПОДРОСТКОВ. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ

Jazyk:	ruština
Rok vydání:	2022
Předmět:	prevention programs Suicide жасөспірімдер Суицид программы профилактики depression алдын-алу бағдарламалары adolescents подростки депрессия
DOI:	10.34689/sh.2022.24.2.019
Popis:	Актуальность. Использование школьной системы для реализации профилактических программ обеспечивает естественный и доступный способ охвата молодежи. Исследования, проведенные как в Казахстане, так и в других странах, показывают, что не менее 90% подростков, совершивших суицид, имели симптомы депрессии. Суицид неизменно входит в число ведущих причин смерти от внешних причин среди подростков. Целью данного литературного обзора является проведение анализа возможностей и методов оценки профилактических программ при тревожно-депрессивных расстройствах у подростков 15-17 лет. Стратегия поиска. Обзор литературы был сделан в 2021 году. Набор материала проводился по базам: MEDLINE/ PubMed, SCOPUS, Web of Science, PsycINFO. Глубина поиска 10 лет, с 2010 по 2021 годы. Ввиду разной методологии исследований, обзор будет носить повествовательный характер. Результаты: Рассмотрены универсальные профилактические программы для подростков по выявлению тревожно-депрессивных расстройств и их снижению, проводимые в различной среде и методологии. Описаны программы проводимые в Казахстане, СНГ, в странах Западной Европы, Северной Америки, Австралии. Особенно детально описаны самые крупные проекты профилактических программ для подростков(SEYLE, LARS/LISA, Op Volle Kracht , SPARX), особенности их внедрения, позитивные и негативные последствия, сложности в реализации. Программы превенции позволяют выявить подростков с расстройствами и уменьшить симптомы в последующих обследованиях, снизить нагрузку в секторе здравоохранения, уменьшить частоту госпитализаций и лечения. Недостатками подобных программ является необходимость поддержки в общественных и политических кругах, финансовые затраты, вовлечение большого числа специалистов, требуется длительный срок применения для поддержания результата. Выводы: универсальные школьные программы для подростков по выявлению психических расстройств и превенции оказываются эффективными в случае профилактики депрессии и тревоги. Они эффективны для поддержания ремиссии и уменьшения вероятности ухудшения состояния для подростков, страдающих психическими расстройствами. Relevance. Using the school system to implement prevention programs provides a natural and affordable way to reach young people. Studies conducted both in Kazakhstan and in other countries show that at least 90% of adolescents who commit suicide have symptoms of depression. Suicide consistently ranks among the leading causes of death from external causes among adolescents. The aim of this literature review is to analyze the possibilities of methods for assessing preventive measures for anxiety-depressive disorders in adolescents 15-17 years old. Study selection: A literature review was done in 2021. The collection of materials was carried out on the bases: MEDLINE / PubMed, SCOPUS, Web of Science, PsycINFO. Time period of the reseach is 10 years, from 2010 to 2021. Due to the different research methodology, the review will be narrativeThe results showed a moderate but real preventive effect of such programs. Prevention programs provide an opportunity to plan strategies for influencing the suicide rate in the country, but they are difficult to assess, there is no suitable assessment method. Results: article includes universal preventive programs for adolescents on the detection anxiety-depressive disorders and their prevention, carried out in different environments and methodologies. The programs carried out in Kazakhstan, the CIS, in the countries of Western Europe, North America, and Australia. The largest projects of preventive programs for adolescents (SEYLE, LARS / LISA, Op Volle Kracht, SPARX) are described in particular details, the features of their implementation, positive and negative consequences, and difficulties in implementation. Prevention programs can identify adolescents with disorders and reduce symptoms in subsequent examinations, reduce the burden on the health sector, and reduce the frequency of hospitalizations and treatment. The disadvantages of such programs are the need for support in public and political circles, financial costs, the involvement of a large number of specialists, and a long period of application is required to maintain the result. Conclusions: universal school programs for adolescents for the identification of mental disorders and prevention are effective in the prevention of depression and anxiety. They are effective for maintaining remission and reducing the likelihood of deterioration for adolescents suffering from mental disorders. Өзектілігі Алдын алу бағдарламаларын іске асыру үшін мектеп жүйесін пайдалану жастарды қамтудың табиғи және қолжетімді тәсілін қамтамасыз етеді. Қазақстанда да, басқа елдерде де жүргізілген зерттеулер суицид жасаған жасөспірімдердің кемінде 90% - ында депрессия белгілері болғанын көрсетеді. Суицид жасөспірімдер арасындағы сыртқы себептерден өлімнің жетекші себептерінің бірі болып табылады. Бұл әдеби шолудың мақсаты 15-17 жас аралығындағы жасөспірімдерде мазасыздық-депрессиялық бұзылулардың алдын-алу бағдарламаларын бағалау мүмкіндіктері мен әдістеріне талдау жасау болып табылады. Іздеу стратегиясы: Әдебиетке шолу 2021 жылы жасалды. Материалдар жиынтығы келесі базалар бойынша жүргізілді: MEDLINE/ PubMed, SCOPUS, Web of Science, PsycINFO. Iздеу ауқытының ауқумдылығы 10 жыл, 2010-2020 жыл арасында. Зерттеудің әртүрлі әдіснамасын ескере отырып, шолу баяндау сипатында болады. Нәтижелер осындай бағдарламалардың қалыпты, бірақ нақты профилактикалық әсерін көрсетті. Алдын алу бағдарламалары өз-өзіне қол жұмсау деңгейіне әсер ету стратегиясын жоспарлауға мүмкіндік береді. Нәтижелер: мақалада әртүрлі ортада және әдістемелерде жүргізілетін мазасыздық-депрессиялық бұзылыстарды анықтау және олардың алдын алу бойынша жасөспірімдерге арналған әмбебап профилактикалық бағдарламалар қамтылған. Бағдарламалар Қазақстанда, ТМД, Батыс Еуропа, Солтүстік Америка, Австралия елдерінде жүзеге асырылады. Жасөспірімдерге арналған профилактикалық бағдарламалардың ең ірі жобалары (SEYLE, LARS / LISA, Op Volle Kracht, SPARX) нақты егжей-тегжейлі сипатталған, оларды жүзеге асыру ерекшеліктері, оң және теріс салдары, іске асыру қиындықтары. Алдын алу бағдарламалары жасөспірімдерді бұзылуларымен анықтауға және кейінгі тексерулерде симптомдарды азайтуға, денсаулық сақтау саласына жүктемені азайтуға, ауруханаға жатқызу мен емдеу жиілігін азайтуға мүмкіндік береді. Мұндай бағдарламалардың кемшіліктері қоғамдық және саяси ортада қолдаудың қажеттілігі, қаржылық шығындар, көптеген мамандарды тарту және нәтижені сақтау үшін ұзақ уақыт қолдану қажет. Қорытынды алдын-алу бағдарламалары суицид деңгейіне әсер ету стратегиясын жоспарлауға мүмкіндік береді, бірақ оларды бағалау қиын, зерттеу әдістемелері әртүрлі, бағалаудың қолайлы әдісі жоқ, зерттеулердің мерзімі мен араласуды бағалау мерзімі анықталмаған, болашақ зерттеушілер ескеруі керек. Наука и здравоохранение, Выпуск 2 (24) 2022, Pages 156-166
Databáze:	OpenAIRE
Externí odkaz:	https://explore.openaire.eu/search/publication?articleId=doi_________::a2a6f81f621de796cf70ddbb8cfd1c1c Zobrazit plný text záznamu