| Popis: |
İslam medeniyetinde oldukça güçlü bir tarih yazım geleneği vardır. İslam medeniyetinin önemli bir şubesi olan Osmanlılar bu tarihçilik geleneğini zenginleştirerek sürdürmüştür. Hükümdar veya başka bir devlet yetkilisinin desteğini alan Osmanlı yazarlar İslam medeniyeti kitap yazım kaideleri çerçevesinde çok sayıda mürettep tarih kitabı kaleme almıştır. Herhangi bir devlet desteği görmeyen, sanatçılık yetenekleri sınırlı bazı kişiler tarihi olayları anlatan metinler yazmıştır. Yazma eser kütüphanelerinde yer alan mecmualarda bu tür metinlerle karşılaşılabilmektedir. Bu tür metinler tam bir eser olmasalar bile önemli tarihi hadiseleri doğrudan anlattıkları için tarih alanında çalışan araştırmacılara önemli veriler sunabilmektedir. 16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın başında Rumeli’de yaşamış Mücellî Osman Efendi kendisine ait manzume ve yazılar ile başka sanatçılara ait eserleri bir araya getirdiği mecmuaya Mecmuatü’l-esrâr adını vermiştir. Mecmuatü’l-esrâr’da bulunan metinlerden biri Mücellî’nin İnşâ-yı Feth-i Kal‘a-i Egri ve Gazâ-yı Tabur adlı kısa eseridir. Sultan III. Mehmed’in komutanlığında gerçekleşen Eğri Kalesi’nin fethi ile akabinde yaşanan Tabur savaşını anlatan eser olayın yaşandığı zamana yakın bir tarihte bölgeye mensup bir kişi tarafından anlatılması bakımından Osmanlı tarihi araştırmacılarına önemli veriler sunma potansiyeline sahiptir. Klasik Osmanlı nesir diliyle yazılan İnşâ-yı Feth-i Kal‘a-i Egri ve Gazâ-yı Tabur çok sayıda Türkçe deyim, atasözü ve arkaik kelime içermektedir. Bu makalede Mücellî Osman Efendi’nin İnşâ-yı Feth-i Kal‘a-i Egri ve Gazâ-yı Tabur adlı eserinin şekil ve muhteva inceleme sonuçları verilmiş, ilgili eserin çeviri yazılı metni ilim alemiyle paylaşılmıştır. |
