'Vér nálægjumst guði'. Um sögnina nálægjast með þágufallsandlagi
| Autor: | Margrét Jónsdóttir |
|---|---|
| Rok vydání: | 2020 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Ritröð Guðfræðistofnunar. |
| ISSN: | 2298-8270 1670-2972 |
| Popis: | I greininni er fjallað um sognina nalaegjast. Sem ahrifssogn tekur hun langoftast með ser þolfallsandlag. Daemi eru þo um andlag i þagufalli sem er þa yfirleitt merkingarlega skilyrt enda visar það þa til hins guðlega valds. Sognin er þvi sem naest horfin ur malinu enda hefur samheiti hennar, sognin nalgast, leyst hana af holmi. Meðal elstu daema um nalaegjast með þagufallsandlagi er i Hebreabrefinu 7:19 i þýðingu Odds Gottskalkssonar a Nýja testamentinu. Ritningargreinin var skoðuð i oðrum utgafum. Þagufallsandlag er að finna i utgafunum 1584 og 1813. I oðrum utgafum þar sem sognin er notuð er andlagið hins vegar i þolfalli. Þess ber lika að geta að i utgafunum 1841 og 1859 er st-lausa formið nalaegja (+þf./þgf.) notað. Komi sognin nalgast i stað nalaegjast er andlagið somuleiðis avallt i þolfalli. Elsta daemið um nalgast er fra 1866; það er i utgafunum fra 1912 og 1981 en ekki i utgafunni 1908. I Bibliu tuttugustu og fyrstu aldar er ritningargreinin oðru-visi orðuð. I greininni er raett frekar um einkenni þagufallsandlagsins með nalaegjast. Það er einnig skoðað i ljosi annarra þagufallsandlaga malsins. I þvi sambandi ma geta þess að morg daemi eru um að nalgast og fjarlaegjast geti lika tekið með ser þagufallsandlag. Abstract This article deals with the verb nalaegjast ‘approach’. Normally, it takes an accusative object. However, some examples of a dative object can be found. In most of the cases the meaning refers to some kind of divine power. On the other hand, there are examples, especially the younger ones, which do not show any kind of semantic hindrance. The verb is hardly used any longer. Instead, its synonym nalgast is used. One of the oldest examples of nalaegjast taking dative object is from the New Testament (1540), Hebrews 7:19. The dative case with nalaegjast appears in the Guðbrand’s Bible (1584) too and, surprisingly, in the edition from 1813. Furthermore, the verb nalaegjast is used in all editions until 1813 (included), also in the 1908 edition. In the edition from 1866, the verb nalgast first appears; it is also used in the edition from 1912 and 1981. In all instances, nalgast is taking an accusative object. On the other hand, the verb nalaegja (+ acc/dat) appears in the 1841 and 1859 editions. In the latest edition from 2007, the verb doesn’t appear in the verse in question and the syntax is different. The dative case with nalaegjast is discussed further in order to find a reasonable explanation. In that case, it is worth mentioning that the verb fjarlaegjast ‘grow more distant’, an antonym to nalaegjast, and nalgast, a synonym to nalaegjast, in many instances shows the same behaviour. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|