| Popis: |
Turkcenin en eski yazili taniklarindan beri, ucuncu tekil sahis iyelik ekinin uzerine bir cekim veya turetme eki getirildiginde bu iki ek arasinda “pronominal n” adi verilen bir /n/ sesi ortaya cikmaktadir. Turkcede benzer bir /n/ sesi, kisi ve isaret zamirlerinin cekimli sekillerinde de gorulur. Yakin zamandaki arastirmalar, pronominal /n/ sesinin bazi orneklerde yalin hâlde de goruldugunu ortaya koymustur. Bu calismanin amaci, bu bulgulara dayanarak ucuncu tekil sahis iyelik ekinin ve pronominal /n/ sesinin kokunu arastirmaktir. Oncelikle, Turkce iyelik eklerinin kokeni sorgulanmis ve bu eklerin Proto-Turkcede ilgi durumu eki gorevinde olan *+(X)n ekini almis kisi zamirlerinin eklesmesiyle olustugu ortaya konmustur. Ardindan, ikinci tekil sahis iyelik ekinin tarihsel gelisiminde Yenisey dillerindeki iyelik on eklerinin olasi etkisi uzerinde durulmustur. Pronominal /n/ sesinin ucuncu tekil sahis iyelik ekine eklenmis arkaik ilgi eki *+(X)n oldugu sonucuna varilmistir. Ayni ek, Eski Turkcede isimler uzerinde arac durum ekine, iyelik ekleri uzerinde ise belirtme durumu ekine donusmustur. Eski Turkce +(n)Xŋ ilgi ekinin yardimci unsuzu de ayni ekin kalintisidir. |
