| Popis: |
Θεωρώντας την εφαρμογή συστήματος πιστοποίησης της ποιότητας (ΣΠΠ) ως επένδυση στη στρατηγική διαφοροποίησης, αναλύονται οι αποφάσεις πιστοποίησης των γεωργών με έμφαση στην επιτάχυνση της εφαρμογής του ΣΠΠ και στην επιλογή συγκεκριμένου προτύπου ΣΠΠ, μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού. Παρόλο που οι αποφάσεις των γεωργών επηρεάζονται από ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων, η παρούσα διατριβή επικεντρώνεται σε παράγοντες του εξωτερικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ειδικά στους παράγοντες της δημόσιας πολιτικής. Παράλληλα, με τους παράγοντες της δημόσιας πολιτικής, συνεξετάζεται η επίδραση που ασκούν οι συνθήκες της αγοράς. Συγκεκριμένα, εξετάζεται εάν η επιτάχυνση της εφαρμογής ΣΠΠ και η επιλογή ενός συγκεκριμένου προτύπου ΣΠΠ καθορίζονται από μέτρα της δημόσιας πολιτικής ή αποτελούν ανταπόκριση των παραγωγών οπωροκηπευτικών στις συνθήκες της αγοράς, διαχωρίζοντας την απόφαση πιστοποίησης σε δύο επιμέρους αποφάσεις: την απόφαση για την επιτάχυνση της εφαρμογής ΣΠΠ σε σχέση με τους άλλους γεωργούς και την απόφαση για την επιλογή συγκεκριμένου ΣΠΠ, μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού προτύπου. Διεξήχθη μια δειγματοληπτική έρευνα από το χώρο των πιστοποιημένων επιχειρήσεων οπωροκηπευτικών στην Κεντρική Μακεδονία και εκτιμηθήκαν δύο υποδείγματα διακριτών επιλογών: ένα υπόδειγμα ordered logit για την απόφαση εφαρμογής του ΣΠΠ και ένα υπόδειγμα binary probit για την επιλογή του συγκεκριμένου προτύπου. Με την έρευνα αυτή, επιβεβαιώνεται η θετική και η αρνητική επίδραση που ασκούν συγκεκριμένοι παράγοντες από τις δύο κατηγορίες. Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι η έλλειψη παροχής κατάλληλης πληροφόρησης και τεχνικής υποστήριξης και οι έλεγχοι ποιότητας που ασκούνται από τις δημόσιες αρχές για την τήρηση των ελάχιστων προδιαγραφών ποιότητας έχουν επίδραση στην απόφαση εφαρμογής. Επομένως, η διάχυση της πιστοποίησης επηρεάζεται από μέτρα της δημόσιας πολιτικής. Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο ενός σωστά σχεδιασμένου μίγματος δημόσιας πολιτικής για την προώθηση της πιστοποίησης. Βρέθηκε ότι η ζήτηση των αγοραστών για την πιστοποίηση και οι προσπάθειες των αγροτών να διαφοροποιήσουν τα προϊόντα τους από τα άλλα σε μια περιοχή που μπορεί να παρουσιάζει τοπικά προβλήματα ποιότητας οδηγούν τις γεωργικές επιχειρήσεις να επιταχύνουν την εφαρμογή του ΣΠΠ. Επίσης, βρέθηκε ότι η επιλογή ενός προτύπου που έχει αναπτυχθεί από το κράτος συνδέεται κυρίως με παράγοντες της δημόσιας πολιτικής, και κυρίως τις επιδοτήσεις, είτε άμεσα ή έμμεσα, μέσω προγραμμάτων ορθών πρακτικών, ακόμη και αν οι εν λόγω επιδοτήσεις δεν συμπλέουν με τη ζήτηση. Ενώ η επιλογή ενός ιδιωτικού προτύπου είναι μια απόφαση που καθοδηγείται από παράγοντες της αγοράς, αφού βρέθηκε ότι καθορίζεται κυρίως από παράγοντες της αγοράς, όπως οι απαιτήσεις και οι συμβουλές-παροτρύνσεις των αγοραστών. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν επίσης την εγκυρότητα της δημόσιας πολιτικής, ως μέσο για την αποτελεσματική επέκταση των πιστοποιήσεων και τον ρόλο των ιδιωτικών προτύπων στην μετατόπιση από την δημόσια στην ιδιωτική διακυβέρνηση του τομέα των τροφίμων. Από τα συμπεράσματα της έρευνας προκύπτουν χρήσιμες επισημάνσεις για τους γεωργούς και τους φορείς εμπορίας, προκειμένου να αποφασίζουν με τρόπο που μεγιστοποιούνται οι ωφέλειες από την εφαρμογή ΣΠΠ, καθώς και για τις δημόσιες αρχές, προκειμένου να μεριμνούν ώστε να ελαχιστοποιούνται οι αρνητικές συνέπειες από τα μέτρα πολιτικής που προωθούν την πιστοποίηση. |
