Қазақстанның кен орындарын игерудің геомеханикалық проблемалары

Jazyk: kazašština
Rok vydání: 2022
Předmět:
глубина разработки
геомеханика
mining impacts
жыныстардың физикалық-механикалық қасиеттері
тектоническое напряжение
массивтің беріктігі
mining
depth of development
collapse of the roof
тектоникалық кернеу
горная выработка
прочность массива
физико-механических свойств пород
mine
кен соққылар
кеніш
обвал кровли
strength of the massif
рудник
geomechanics
тау жыныстарының жылжуы
сдвижение горных пород
горные удары
кен қазбасы
tectonic stress
physical and mechanical properties of rocks
игеру тереңдігі
шатырдың құлауы
displacement of rocks
DOI: 10.48498/minmag.2022.203.3.004
Popis: Мақалада кен орындарын қауіпсіз игеру үшін геомеханикалық проблемалар қарастырылады. Геомеханикалық фактоларлардың кен қазбаларын жүргізу кезінде кенжар аймағы кеңістігінде кен ашылымының орнықтылығына әсер ету мәселелері қарастырылған. Жаман-Айбат, Жолымбет және Тишинск кен орындарын қазымдау кезіндегі кенжар кеңістігіндегі опырылулардың негізгі бөлігі жыныс ашылымын таңдау кезінде олардың орнықтылығына әсер ететін кен-геологиялық, кен-техникалық факторларды нашар есепке алудан болған геомеханикалық проблемалар келтірілген. Сенімді геомеханикалық қамтамасыз ету кен орындарын ашық қазымдау кезінде карьерлер ернеулерінің қауіпсіз бұрыштарын таңдауға және есептеуге, кен орындарын жерасты қазымдау кезінде жыныстар мен учаскелердің соққы қауіпсіздігін бағалауға қатысты.
В статье обсуждаются геомеханические проблемы безопасного освоения рудных месторождений. Рассмотрены вопросы влияния геомеханических факторов на устойчивость породного обнажения в призабойном пространстве проводимых горных выработок на момент их проведения. Приведены геомеханические проблемы при отработке месторождений Жаман-Айбат, Жолымбет и Тишинское, где было выявлено, что основная часть вывалов в призабойном пространстве проводимых горных выработок происходила из-за слабого учета горно-геологических, горнотехнических и технологических факторов, влияющих на устойчивость породных обнажений во времени при выборе площади их обнажения. Надежное геотехническое обеспечение зависит от правильных расчетов и выбора безопасных углов борта карьеров при открытой разработке месторождений и оценки удароопасности пород и участков при подземной разработке рудных месторождений.
The article discusses geomechanical problems for the safe development of deposits. The issues of influence of geomechanical factors on the stability of ore discovery in the space of the bottom-hole zone during mining operations are considered. Geomechanical problems are presented during the development of the Zhaman-Aybat, Zholymbet and Tishinskoye deposits, where it was revealed that the main part of the outbursts in the bottom-hole space of the conducted mining occurred due to poor consideration of geological, mining and technological factors affecting the stability of rock outcrops over time when choosing the area of their outcrop. Reliable geotechnical support depends on correct calculations and the choice of safe angles of the sides of quarries during open-pit mining and assessment of the impact hazard of rocks and sites during underground mining of ore deposits.
Горный журнал Казахстана, Выпуск 3 (203) 2022, Pages 29-34
Databáze: OpenAIRE