| Popis: |
Η μελέτη της ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία βρίσκεται τις τελευταίες δεκαετίες στο επίκεντρο του ερευνητικού ενδιαφέροντος τόσο στο γνωστικό πεδίο της εκπαίδευσης όσο και των κοινωνικών επιστημών. Το εννοιολογικό πλαίσιο το οποίο διαμορφώθηκε γύρω από την έννοια, οδήγησε στη διαμόρφωση των πρακτικών που ακολουθούνται προκειμένου η ανεξάρτητη διαβίωση να αποτελέσει επιλογή για τα άτομα με αναπηρία. Η έννοια της ανεξάρτητης διαβίωσης αποκτά έναν καθολικό χαρακτήρα και οδηγεί στη δόμηση ενός ολιστικού μοντέλου, όπου το άτομο βρίσκεται στο επίκεντρο του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζει και αναπτύσσεται. Το άτομο με αναπηρία δεν αποτελεί, πλέον, κομμάτι μόνο μιας οικογένειας, αλλά μιας ολόκληρης κοινότητας και όλων των εκφάνσεών της (σχολείο, κοινότητα, οικογένεια, γειτονιά). Συγκεκριμένα για τα άτομα με νοητική αναπηρία στόχος είναι να βρεθούν τα συστατικά στοιχεία που θα βοηθήσουν ώστε να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν ολοκληρωμένα προγράμματα ανεξάρτητης διαβίωσης, μέσα στην κοινότητα που το κάθε άτομο έχει ζήσει την έως τώρα ζωή του. Στο επίκεντρο της παρούσας διδακτορικής διατριβής βρίσκεται η έννοια της ανεξάρτητης διαβίωσης και οι δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με νοητική αναπηρία. Στόχος είναι να βρεθούν τα συστατικά στοιχεία που θα οδηγήσουν σε αποτελεσματικά προγράμματα εκπαίδευσης στην ανεξάρτητη διαβίωση. Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία προσεγγίστηκε τόσο σε θεωρητικό επίπεδο, τι ισχύει διεθνώς, ποια προγράμματα υπάρχουν και κατά πόσο αυτά είναι λειτουργικά και αποτελεσματικά, όσο και σε πρακτικό επίπεδο, τι συμβαίνει διεθνώς και στην Ελλάδα. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να μελετηθούν οι απόψεις των γονέων, του εκπαιδευτικού προσωπικού και των ατόμων με νοητική αναπηρία για την ανεξάρτητη διαβίωση των τελευταίων. Τελικός στόχος είναι μέσα από την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων να κατασκευαστεί ένα Ερωτηματολόγιο για τις απόψεις των Ατόμων με Νοητική Αναπηρία, ένα Ερωτηματολόγιο για τις απόψεις των Γονέων και ένα Ερωτηματολόγιο για τις απόψεις του Εκπαιδευτικού Προσωπικού για την ΑΔ των Ατόμων με ΝΑ. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 124 άτομα με ήπια και μέτρια νοητική αναπηρία, ηλικίας 13 ετών και άνω, 124 γονείς ατόμων με νοητική αναπηρία και 193 άτομα εκπαιδευτικό προσωπικό. Το ερευνητικό εργαλείο χωρίστηκε σε πέντε μέρη για την αποτελεσματικότερη διερεύνηση των απόψεων. Οι ενότητες που περιλαμβάνει είναι οι εξής: (α) έννοια/ χαρακτηριστικά ΑΔ, (β) παράγοντες που επηρεάζουν την ΑΔ, (γ) περιορισμοί της ΑΔ, (δ) δεξιότητες ΑΔ και (ε) πλαίσιο ΑΔ.Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας προκύπτει ότι η έννοια της ανεξάρτητης διαβίωσης περιστρέφεται γύρω από το θέμα του σπιτιού, το να έχει το άτομο ένα δικό του σπίτι, και γύρω από το θέμα του να αποφασίζει το άτομα με ΝΑ για το πώς θα δράσει στην καθημερινότητά του. Επίσης, τα συστήματα υποστήριξης, η οικογένεια και η κοινότητα επηρεάζουν την ΑΔ των ατόμων με ΝΑ και οι ευκαιρίες που δίνουν ή δε δίνουν αντίστοιχα και τα δύο αυτά συστήματα υποστήριξης καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό αν θα συμβεί η ΑΔ ή όχι. Σημαντικό έλλειμα εντοπίζεται στις δεξιότητες ΑΔ που θα έπρεπε να έχουν τα άτομα με ΝΑ προκειμένου να ζήσουν μόνα τους. Η γνώση των κανόνων ασφαλείας και η αυτοεξυπηρέτηση είναι οι πρωταρχικές δεξιότητες που θα έπρεπε να κατέχει ένα άτομο με ΝΑ. Τέλος, τα ανεξάρτητα διαμερίσματα μέσα στην πόλη είναι αυτά που προτιμώνται από τα ίδια τα άτομα για να ζήσουν ανεξάρτητα, ενώ οι γονείς και το εκπαιδευτικό προσωπικό προτιμούν ένα περισσότερο ελεγχόμενο περιβάλλον, υπό την επίβλεψη κάποιου επίσημου φορέα (π.χ. σχολείο, σύλλογοι). |
