| Popis: |
Razmatra se ikonografska i osobito semantička struktura japodskog prizora banketa s Tibom s ume iz Ribiča (Bihać) u kontekstu: a) sveukupne japodske funeralne figuralivnosli predočene na urnama sjeverozapadne Bosne, b) srodnih periadriatičkih protopovijesnih fenomena iz funeralnog kulta. Kao komparativni materijal prvog reda izdvojen je prikaz banketa s ribom koji je predočen na nadgrobnoj steli iz Daunije.Japodski prizor banketa ima evidentno simboličku značenjsku strukturu: ritual banketa se ukazuje kao simbolički čin, koji idealizira ovozemaljsku plodnost, vitalnost, sklad i simbolizira težnju prenošenja toga u onostranost, u čemu je temeljna funkcija pripala višeslojnoj i ambivalentnoj simbolici ribe, odnosno vode. Japodski (i daunski) banket, kao simbolička spona ovostranosti i onostranosti, slikovna je transpozicija stanovitih ideja iz japodskog eshalološkog koncepta. U strukturi loga, u biti nepoznatog koncepta, nazire se misao da se japodska onostranost zamišljala možda upravo u nebeskim sferama, koje stoje u suprotnosti s podzemnim, mračnim i iracionalnim. Na takav zaključak diskrelno ukazuje idejna povezanost: a) japodskog banketa i japodskog prizora Posljednjeg putovanja s pticom - simbolom pokojnikove duše (urna iz Golubića), b) daunskog banketa s ribom i daunskih prizora lova na pticu, koji simbolički aludiraju na ostvarenje višega, duhovnoga stanja i na stanovitu besmrtnost. |
