Popis: |
Η διδακτορική διατριβή πραγματεύεται την ανάδυση και εξέλιξη της εκπαίδευσης στην κοινωνική εργασία στην Ελλάδα το χρονικό διάστημα 1937-2017. Στο πλαίσιο της διεξήχθη έρευνα, ποιοτικής μεθόδου με βασικά ερευνητικά εργαλεία την ημι-δομημένη συνέντευξη και την έρευνα αρχείου. Στην έρευνα μετέχουν είκοσι-πέντε άτομα, τρεις πρόεδροι του ΣΚΛΕ και είκοσι-δύο ακαδημαϊκοί της επιστήμης της κοινωνικής εργασίας αλλά και συναφών επιστημονικών κλάδων που σχετίστηκαν άμεσα, μετείχαν ενεργά ή επηρέασαν, την εξέλιξη της εκπαίδευσης της κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα. Τα ευρήματα της έρευνας κατέδειξαν ότι η εκπαίδευση της κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες, εμφανίστηκε ως απόκριση σε οξυμένες κοινωνικές ανάγκες και πραγματώθηκε με την εκπαίδευση στελεχών κοινωνικής πρόνοιας. Η πρώτη εκπαιδευτική προσπάθεια του 1937 διεκόπη λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι δραματικές επιπτώσεις του οποίου ανέδειξαν την ανάγκη επανεμφάνισής των σπουδών κοινωνικής εργασίας. Η πολυετής συνθήκη της παράλληλης λειτουργίας πέντε Σχολών (Κολεγίου, ΧΕΝ, ΒΕΙ, Διακονισσών, ΕΠΑΑ) κοινωνικής πρόνοιας, οι οποίες παρά τις αποκλίσεις των προγραμμάτων σπουδών τους, προσπαθούσαν να ακολουθούν συγκλίνουσα πορεία, που τροφοδοτούνταν και από έναν άτυπο ανταγωνισμό μεταξύ τους, άλλαξε το 1973 και έπαυσε οριστικά το 1983. Η σταδιακή ίδρυση και λειτουργία τριών Τμημάτων κοινωνικής εργασίας (ΚΑΤΕ-ΚΑΤΕΕ-ΤΕΙ Ηρακλείου, Πάτρας και Αθήνας) στο πλαίσιο της τεχνολογικής εκπαίδευσης και στη συνέχεια ενός ακόμη σε πανεπιστημιακό πλαίσιο (ΔΠΘ), άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τις σπουδές κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα.Στην ανάδυση, εδραίωση και εξέλιξη της εκπαίδευσης της κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα συνέβαλαν αφενός διεθνείς επιρροές, επικρατέστερη από τις οποίες αναδεικνύεται η αμερικανική, και αφετέρου το γυναικείο φύλο. Η ιστορική της εξέλιξη διακρίνεται σε τρεις περιόδους (1937-1973, 1973-1996, 1996-), που αντανακλούν μια αναπτυξιακή, ποσοτικά και ποιοτικά, πορεία. Αυτή τεκμηριώνεται από τη σταδιακή αύξηση των μονάδων εκπαίδευσης, της διάρκειας των προγραμμάτων σπουδών, την παραγωγή γηγενούς διδακτικού προσωπικού κοινωνικής εργασίας, την ένταξη των σπουδών στο πανεπιστημιακό πλαίσιο, την παραγωγή διδακτικού υλικού κοινωνικής εργασίας, την ανάπτυξη της έρευνας, μεταπτυχιακού και διδακτορικού κύκλου σπουδών. Η σύγχρονη πραγματικότητα της εκπαίδευσης της κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα, επηρεασμένη από τη σύγχρονη δημοσιονομική λιτότητα και διαμορφωμένη από τις πρόσφατες ρυθμίσεις του σχεδίου «Αθηνά», χαρακτηρίζεται από ένα πλήθος προκλήσεων αναφορικά με τα προγράμματα σπουδών, την πρακτική άσκηση, τις μεταπτυχιακές σπουδές, την έρευνα, το ανθρώπινο δυναμικό και τη συλλογικότητα. Βάσει αυτών οι προοπτικές των σπουδών κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα εμφανίζονται αβέβαιες, και επιτείνουν την ανάγκη για συλλογική δράση της ακαδημαϊκής, επαγγελματικής και φοιτητικής κοινότητας της κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα. Δράση αφενός αμυντική προς τις σύγχρονες απειλές που πλήττουν κατακτήσεις μακρόχρονων αγώνων και αφετέρου επιθετική για την επίτευξη ενιαίας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. |